________________
૭૨
ક
-
કવિ પુદ્રાઃ | અર્થ–પરંતુ (પુ) પુલ દ્રવ્ય (ન) રૂપી છે. યદ્યપિ રૂપી શબ્દના અનેક અર્થ છે પરતુ અત્રે પરમાગમ અનુસાર મૂત્તક અર્થ સમજવું જોઈએ. પ.
શા રાજાશા ધ્યાળિ અદ્દા ' અર્થ—(આ માર) આકાશ પર્યન્ત (દ્રિચા) એકએક દ્રવ્ય છે. અર્થાત્ ધર્મદ્રવ્ય, અધર્મદ્રવ્ય અને આકાશ દ્રવ્ય એ ત્રણે દ્રવ્ય એકએક છે. જ્યારે એ ત્રણે એકએક છે તે જીવ, પુકલ અને કાળ એ ત્રણ દ્રવ્યમાં વગર કહે અનેકતા સિદ્ધ થઈ જાય છે, તેથી આગમ (શાસ્ત્રો અનુસાર જીવ દ્રવ્ય અનન્તાનત છે, અને છથી અનન્તગુણ પુલ પરમાણુ છે અને કાળદ્રવ્યનાં અણુ અરખ્યાત છે. ૬.
નિશિયાળિ ૨ ડો.
–(૨) અને ધર્મ, અધર્મ અને આકાશ એ ત્રણે દ્રવ્ય (નિર્મિચા) હલન ચલન રૂપ ક્રિયાથી રાહત છે. બ્રાહ્યાભ્યતર કારણથી એક ક્ષેત્રને છોડીને અન્યત્ર ક્ષેત્રમાં જવાને કયા કહે છે તેથી એ ત્રણે દ્રવ્ય લેકાકાશમાં વ્યાપ્ત છે, અનાદિકાળથી એવી રીતે જ છે; એવી રીતે જ રહેશે અને ક્રિયા રહિત છે. ૭.
असंख्येयाः प्रदेशाः धर्माधर्मैकजीवानाम् ॥८॥ અર્થ –(ધર્માધવનામ) ધર્મદ્રવ્ય, અધર્મદ્રવ્ય
