________________
દુઃખ ઉત્પન્ન થાય તે, વનસ્પતિ કાપવાને તેમજ પૃથ્વીને ખેરવા વગેરેને ઉપદેશ આપે તે પાપોપદેશઅનાથેદંડ છે. હિંસાના ઉપકરણ-શસ્ત્ર (હથીયારો, પાવડા, કેદાળી, બેડી, સાંકળ, ચાબૂક, વિષ, અગ્નિ વગેરે પદાર્થોનું દાન કરવું, તે હિંસાદાનઅનર્થદંડ છે. બીજા ના દેષ ગ્રહણ કરવાને ભાવ, બીજાનું ધન ગ્રહણ કરવાની ઇચ્છા, બીજાની સ્ત્રીને જેવાની ઈચ્છા તથા બીજા મનુષ્ય તિર્યચેની લડાઈ જવાને ભાવ; બીજાની સ્ત્રી, પુત્ર, ધન, આજીવિકા વગેરે નષ્ટ થવાની ઇચ્છા કરવી; બીજાનું અપમાન, અપવાદ, અવજ્ઞા ઇચ્છવી-ચિંતવવી તે અપધ્યાન અનર્થદંડ છે. ૪. રાગ, દ્વેષ, કામ, કેધ, અભિમાનને વધારવાવાળી, હિસાદિકને પુષ્ટિ કરવાવાળી, મિથ્યાત્વને વધારવાવાળી, ભડકથા, યુદ્ધકથા વગેરે કહેવાવાળા વેદપુરાણ સ્મૃતિ વગેરેનું શ્રવણ કરવું, તે દુશ્રુતિઅનર્થદંડ છે. ૫. અને વગરકારણે જળ ઓળવું, અગ્નિ સળગાવે, વનસ્પતિ છેદવી, જમીન ખેદવી વગેરેને પ્રમાદચર્યાઅનર્થદંડ કહે છે. એ પાંચ પ્રકારના અનર્થદંડેને ત્યાગ કરવા, તે અનર્થદ:વિરતિ છે. અને ત્રણે સંધ્યાને વખતે (સવાર, બપોર, સાંજે) સમસ્ત પાપયેગ ક્રિયાએથી રહિત થઈ સર્વેથી રાગદ્વેષ છેડી સામ્યભાવને પ્રાપ્ત થઈને શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં લીન થવું, તેને સામાયિક વ્રત કહે છે. ૫. દરેક અષ્ટમી (૮) ચતુર્દશી (૧૪) ના દિવસે સમસ્ત આરંભ છોડીને વિષય, કષાય
