________________
હવ્યના સામાન્ય દવા ગુણ
૩૫ (૩) સામાન્ય વિશેષાત્મક ૯) મૂત્વ (પુદૂગલ દ્રવ્ય
દ્રવ્યત્વ ( , ) ને જ સામાન્ય ગુણ) (૪) પ્રમેય ( , ) (૧૦) અમૂર્તત્વ (જીવ, ધર્મ,
અધર્મ, આકાશ અને કાલ એ પાંચ દ્રવ્યને જ
સામાન્ય ગુણ) (૫) અગુરુલધુત્વ ( 9 ) (૬) પ્રદેશ7 ( 5 )
(૪) પ્રમેયત્વ=પ્રમાણ (પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ કે બંને) વડે જેનો નિશ્ચય કરી શકાય તે પ્રમેય. દ્રવ્યમાત્ર પ્રમેય છે, અર્થાત પ્રમાણે વડે તેનું માપ (નિશ્ચય) થઈ શકે છે.
(૫) અગુલધુત્વ આ ગુણ સૂક્ષ્મ અને વચનથી કણો જાય તેમ નથી. પદ્ધિરૂપ અને પહાનિરૂપ પ્રતિક્ષણે વર્તમાન આ ગુણ દ્રવ્યમાત્રમાં રહે છે. તે આગમ પ્રમાણથી જ ગ્રાહ્ય છે. કહ્યું છે કે –
"सूक्ष्म जिनोदित तत्वं हेतुभि नैव हन्यते । आज्ञासिद्धं तु तद्राचं नान्यथावादिनी जिनाः ॥"
અર્થાત–શ્રી જિને કહેલું સૂક્ષ્મ તત્વ જેને હેતુ વડે ઘાત નથી જ થતે તે આજ્ઞાસિદ્ધ ગણું ગ્રહણ કરી લેવું, કેમકે-શ્રી જિન અન્યથાવાદી નથી.
(૬) પ્રદેશત્વ અવિભાગી પુગલ પરમાણુ જેટલું ક્ષેત્ર તે પ્રદેશ; તેને ભાવ તે પ્રદેશત્વ,
(9) ચેતન જેવી વસ્તુને અનુભવ થાય તે ચેતનત્વ,
