________________
૧૨૪
સત નય વ્યાખ્યા
માનનાર; પણ અંતરંગ સત્તા ન માનનાર; આમાં આચારક્રિયા મુખ્ય છે; અંતરંગ પરિણામને ઉપયોગ નથી. જ્ઞાનરૂપ ધ્યાનના પરિણામ વિના બાહ્ય ક્રિયાશાહી, ભેદશાહી. (૧) શુદ્ધ, (૨) અશુદ્ધ, (૭) શુભ, (૪) અશુભ, (૫) ઉપચરિત, (૬) અનુપચરિત.
૪. જુસૂત્ર નય—વર્તમાનશાહીનું પરિણામગ્રાહી અતીત–અનાગતની અપેક્ષા વિના વર્તમાનમાં જ વસ્તુ જે પરિણામે પરિણમે, તે પરિણામે તેને માને.
ભાવગ્રાહી–ગૃહસ્થ ભાવસાધુ,--વર્તમાન પરિણામ તેવા હોય તે. (૧) સૂક્ષ્મ ઋ–સદાકાળ સર્વ વસ્તુમાં એક વર્તમાન સમય વર્તે છે. (૨) સ્થૂલ ઋ૦ –મેટા બાહ્ય પરિણામ.
૫. શબ્દ નય જે વસ્તુ, ગુણવંત કે નિર્ગુણ, જે ભાષાવણાથી શબ્દપણે વચનચર થાય, નામપણે એખાય તે શબ્દનય. શબ્દનો જે અર્થ હોય તે-પણું વસ્તુમાં વસ્તુપણે પામિયે ત્યારે તે વસ્તુને શબ્દનય કહિયે. ઘટની ચેષ્ટા કરે તે ઘટ. (૧) નામ, (૨) સ્થાપના, (૩) દ્રવ્ય, (૪) ભાવ ભેદ,
૬. સમભિરૂટ નય–અંશ ઊણી વસ્તુને સંપૂર્ણ કહેવી તે, કોઈ વસ્તુના કેટલાક ગુણ પ્રગટયા છે, કેટલાક નથી પ્રગટયા, પણ અવશ્ય પ્રગટવાના છે, એવી વસ્તુને વસ્તુ કહે. તે વસ્તુના નામાંતર એક કરી જાણે. .g. (૧)
