________________
હાર્થિન ? ભેદઃ પર્યાયાર્થિકના ૬ ભેદ ૧૩
(૨) [ઉત્પાદ, વ્યયને ગૌણ કરી કેવળ] સત્તાગ્રાહક શુદ્ધ કવ્યાનય --જેમકે–દવ્ય નિત્ય છે, જીવ. નિત્ય છે, પરમાણુ નિત્ય છે. '
(૩) ભેદ ક૫ના નિરપેક્ષ શુદ્ધ દ્રવ્યા. નય –જેમકે– નિજ ગુણ પર્યાયથી દ્રવ્ય અભિન્ન છે.
(૪) કમે પાધિ સાપેક્ષ અશુદ્ધ દ્રવ્યા નય –જેમકે- કેધાદિ કર્મ જ ભાવ આત્મા.
(૫) ઉત્પાદ વ્યય સાપેક્ષ અશુદ્ધ દ્રવ્યા નય -જેમકે, એક જ સમયે ઉત્પા, વ્યય, ધ્રૌવ્ય યુક્ત તે દ્રવ્ય.
(૬) ભેદ કલ્પના સાપેક્ષ અશુદ્ધ દ્રગ્યા નય–જેમકે, આત્માના દર્શન, જ્ઞાનાદિ ગુણ, જ્ઞાન અને દર્શનાદિ પોતે જ આત્મા છે, છતાં ભેદ કલ્પના કરી ‘ના’ વડે જુદા પાડયા.
(૭) અન્વય કવ્યાનય --જેમકે, ગુણ-પર્યાય યુકત તે દ્રવ્ય.
(૮) સ્વજાતિગ્રાહક અથવા સ્વદ્રવ્યાદિગ્રાહક અથવા સ્વદ્રવ્ય, સ્વક્ષેત્ર, સ્વકાળ અને સ્વભાવગ્રાહક દ્રવ્યા નય:જેમકે–સ્વદ્રવ્ય, સ્વક્ષેત્ર આદિની અપેક્ષાએ એ દ્રવ્ય.
(૯) પરજાતિગ્રાહક દ્રવ્યા નય:-જેમકે પરદ્રવ્ય, પરક્ષેત્ર આદિની અપેક્ષાએ એ દ્રવ્ય નથી. અથવા સુવર્ણ રજત નથી; રજત , રજત ક્ષેત્રે, રજત કાળે કે રજત ભાવે સુવર્ણ રજત નથી. કોઈ કાળે, કોઈ ક્ષેત્રે, કઈ કચે, કેઈ ભાવે સુવર્ણ રજત નથી. અથવા આત્મા દ્રવ્ય (જીવ)
