________________
“શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?
૪૧
(દિગંબરોને વાંધો નહીં આવ્યો તો પછી શ્રી ઉમાસ્વાતિ વાચકજીના તત્ત્વાર્થનો) સુચ્છેદ કરી દેવામાં આ દિગંબરોને શું વાંધો હોત? દિગંબર લોકો ભગવાનના વચનોથી પણ શ્રીઉમાસ્વાતિનું વચન વધુ માન્ય કરતા હશે, અન્યથા દિગંબરોના વડીલોએ તત્ત્વાર્થ આદિનું રક્ષણ કર્યું અને ભગવાનુના વચનોનો એક ટુકડો સુદ્ધાં કેમ નહી રાખ્યો ?
આ જગ્યાએ દિગંબરોએ વિચાર કરવો જોઈએ કે તમારા પૂર્વ પુરુષોએ જે પુરાણ વગેરે બનાવ્યાં તે ભગવાનના વચનોથી બનાવ્યા કે પોતાની કલ્પના વડે બનાવ્યાં? જો એમ કહેવામાં આવે કે ભગવાનનાં વચન જોઈને તે અનુસાર જ બનાવ્યાં તો પછી એ આચાર્યના બનાવેલા તો પૂરાણાદિના લાખો શ્લોક અત્યારે પણ મોજૂદ રહ્યા અને ભગવાનના શાસ્ત્રનો સર્વથા સુચ્છેદ જ થઈ ગયો, એ વાત કેમ બની ?
બીજી એ વાત પણ વિચારવા યોગ્ય છે કે શું દિગંબરોના પૂર્વ પુરુષ એવા થયા કે પુરાણાદિકના જે ગ્રન્થો કથાનકાદિમય છે, તે ગ્રન્થોનું તો રક્ષણ કર્યું અને ભગવાન્ના અમૂલ્ય વચનરૂપ સૂત્રોનો ગુચ્છેદ થવા દીધો ? આ વાત પણ વિચારવા લાયક છે કે શું દિગંબરોના પૂર્વ પુરુષો એવા થયા હશે કે પાંચ સાત હજાર શ્લોક પણ યાદ ન રાખી શકયા. જો યાદ રાખી શક્યા હોત તો ભગવાનના વચનોના લાખો શ્લોક કદાચ ન રહી શક્યા હોત, પણ હજારો શ્લોક તો અવશ્ય રહ્યા હોત અને એમ થાત તો દિગંબરોને “બદમાશ (લુચ્ચા) દેવાદારને ચોપડા જ નથી” આ લોકોક્તિ (કહેવત) મુજબ “ભગવાનના સૂત્રો સર્વથા ગુચ્છેદ થઈ ગયા, હવે ભગવાનના વચન છે જ નહી” એવું કહેવાનો અવસર જ કયાંથી આવત.
અસલી મગધદેશની હકીકત, સંજ્ઞા, વ્યવહાર (વર્તણુંક) સંકેત વગેરેની વિદ્યમાનતા સૂત્રોમાં જોઈને કોઈ પણ વ્યક્તિ શ્વેતાંબરોનાં સૂત્રોનો અસલી સુત્રો છે'' એમ કહ્યા વગર નહીં રહી શકે. ગદ્ય-પદ્યનો કે સુગમ-દુર્ગમનો વિષય લઈને જે કંઈ અકલમંદ બુદ્ધિમાનું) ને અગ્રાહ્ય એવું અનુમાન કેટલાક લોકો તરફથી કરવામાં આવે તો તે પણ અસત્ય છે, કેમકે જે વ્યકિત પ્રવાહમય સંસ્કૃત ભાષામાં દિવસો સુધી વાદ કરે છે તે વ્યક્તિ પોતાનાં ઘરમાં સ્ત્રી-બાળકો વગેરે સાથે ગ્રામ્ય ભાષામાં પણ વાત કરે જ છે. શ્રીમાન્ હરિભદ્ર સૂરિજીએ અતિ કઠિન “મને વાન્તના પતાT' આદિ જેવા ન્યાય ગ્રન્થો રચ્યા, અને એમણે જ “શ્રી સમરાદિત્ય કથા” જેવો કથાનકમય સુંદર ગ્રંથ પણ રચ્યો. અને જે શ્રીમાન્ હેમચંદ્ર સૂરિજીએ