________________
શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?'
૨૧
શિષ ૧૧ તો રહે છે જ, એટલે કે કેવલી-મહારાજાઓને ૧૧ નહીં હોય તો પણ બાકી ૧૧ તો હોવાના જ.
કદાચ એમ કહેવામાં આવે કે શ્વેતાંબર લોકો કેવલી મહારાજને ૧૧ પરીષહો માને છે, તે પક્ષને ખંડન કરવા માટે આ સૂત્ર કહ્યું છે તો એમ કહેવું પણ ઉચિત કે યોગ્ય હોઈ શકે નહિ. કેમ કે તમારા જ કથનથી તમને સ્વીકાર કરવો પડશે કે તત્ત્વાર્થસૂત્રની રચનાની પૂર્વે થી જ શ્વેતાંબરોનો મજહબ-ધર્મ હતો અને તેને તત્ત્વાર્થકર્તાએ ખંડિત કર્યો. પરંતુ એમ માનીને પણ “નૈTT” એવું સૂત્ર બનાવવું યોગ્ય હતું. બીજા લોકોના હિસાબે પણ ૧૧ ન માનવા છતાં પણ અહીં પ્રકરણ તૂટી જાય છે. કેમ કે ૧૧ નથી તો કેટલા છે, એ તો બતાવ્યું જ નથી. એક હોય, બે હોય યાવત્ નવ હોય કે દસ હોય, ત્યારે પણ અગ્યાર નથી એમ જ કહેવાશે. જો દસ માનવામાં આવે તો સુધા છોડવી કે પિપાસા છોડવી - એનો નિયમ રહેશે નહિ. બીજી વાત એ છે કે અહીં કોનામાં કેટલા પરીષહ છે એ બતાવવાનું પ્રકરણ ચાલ્યું આવે છે કેમ કે બાદરસપરાયાદિમાં બધા જ પરીષહો હોવાનો હિસાબ જણાવ્યો છે તો પછી અહીં અગ્યાર પરીષહ નથી આવો નિષેધ ક્યાંથી આવવાનો ?
આગળ કર્મમાં પણ પરીષહનો અવતાર કરતાં શાસ્ત્રકારે ““વેરની શોષા' એમ કહીને સુધાપરીષહ અને પિપાસાપરીષહનો અવતાર વેદનીય કર્મમાં બતાવ્યો છે. અને આપના હિસાબે પણ જિનરાજને વેદનીય કર્મ નષ્ટ નથી થયું તો પછી વેદનીયમાં ગણાવેલ સુધા અને પિપાસાનો પરીષહ કેમ ન હોય ? અને જ્યારે સુધા અને પિપાસાનો પરીષહ કેવલી મહારાજને હોવો મંજુર કરશો તો પછી આહાર અને જલપાન વગર તે પરીષહો કયાંથી થવાના? જો મનમાન્યા પરીષહો માનવા છે તો પછી કેવલી મહારાજમાં બાવીશ જ પરીષહ માની લેવામાં શો વાંધો હતો ? ' તટસ્થ માણસને તો એ સ્પષ્ટ સમજાઈ જશે કે આચાર્ય મહારાજે જિનેશ્વરને અગ્યાર જ પરીષહો માન્યા છે. એટલે શાસ્ત્રકાર શ્રીમાન્ ઉમાસ્વાતિ વાચકજી મહારાજ શ્વેતાંબર પક્ષના જ આચાર્ય હતા - ન કે દિગંબર પક્ષના.
(૧૭) જેવી રીતે “પુછાતા નિને' આ સુત્ર એ ગ્રંથકાર મહારાજનું શ્વેતાંબરપણું સાબિત કરે છે તેવી જ રીતે મહાવ્રતોની ભાવનામાં પણ માતા િતનમનનઃ' અર્થાત્ અન્નપાણી જોઈને લેવું, એ પણ શ્વેતાંબરોની જ માન્યતાનુસાર હોઈ શકે છે. કેમકે પાત્ર વગર લાવવાનું તેમજ જોવાનું કેવી રીતે થઈ શકે? અને વગર પાત્રે જોવામાં તો જમીન પર અન્ન પાણી પડી જાય છે કે જેથી