________________
શ્વેતાંબર કે દિગંબર ?'
ભાષ્યકારનું અનુકરણ જોકે દિગંબરોએ આ ભાષ્યને માન્ય નથી કર્યું, પરંતુ દિગંબરોના આચાર્યોએ આ ભાષ્યને જોઈને જ અને તે પરથી જ પછી સર્વાર્થસિદ્ધિ વગેરે ટીકાઓ બનાવી
કૃતિની આવશ્યકતા શ્રીમાન્ ગણધર મહારાજે તથા આચાર્ય મહારાજાઓએ અનંતગમ તેમજ નયના વિચારથી યુક્ત અંગોની રચના કરેલી, અને તે કૃતિ શ્રીમાનના કાળમાં સારી રીતે વિદ્યામાન પણ હતી, તો પછી સૂત્રકાર મહારાજને તત્ત્વાર્થ બનાવવાની શી આવશ્યકતા હતી ? શ્રીમાને આ શાસ્ત્રમાં જે વાતો કહી છે તે સૂત્રોમાં સ્પષ્ટ ઉપલબ્ધ હતી. અને અત્યારે પણ ઉપલબ્ધ છે. જુઓ ! સમ્યગ્દર્શન આદિ મોક્ષમાર્ગ માટે
'नाणदंसणिस्सनाणं नाणेण विणा ण होंति चरणगुणा । ઘર નહિંતો નોવો મોવર સોઉં ||વીદં ૩ત્તર૦ ૩૫થ્ય |
એ જ રીતે પણવણાજી અને ઉત્તરાધ્યયનમાં નિસર્વાધિગમ સમ્યક્તનું વર્ણન પદ ૧, અને ઉત્તરાધ્યયની ગાથાઓમાં છે, સત્સંખ્યા ક્ષેત્રાદિ માટે સંતપયપરૂવણા અનુયોગકારોમાં, જ્ઞાનનો સંપૂર્ણ અધિકાર નન્દીસૂત્રમાં, નયનો અધિકાર અનુયોગદ્વારમાં, ભાવોનો અધિકાર અનુયોગકારમાં, જીવોના ભેદ જીવાભિગમ અને પણવણામાં શરીરનો અધિકાર પ્રજ્ઞાપનામાં અને અનુયોગદ્વારમાં, નરકનો અધિકાર જીવાભિગમ, ભગવતીજી વગેરેમાં, ભરતાદિ ક્ષેત્રો માટે જંબુદ્વીપ-પ્રજ્ઞપ્તિ, શેષ સમસ્ત દ્વીપસમુદ્રો માટે ભગવતીજી, અને અનુયોગદ્વાર અને જીવાભિગમમાં દેવતાઓનો અધિકાર સ્થાનાંગ, સમવાયાંગ, ભગવતી, પ્રજ્ઞાપના, જીવાભિગમાદિમાં, કાળ અને સૂર્ય ચંદ્રાદિ ભ્રમણ વગેરે માટે સ્થાનાંગ, ભગવતી, જંબુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિ.
ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ, સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ આદિ, દેવતાઓની સ્થિતિ માટે પ્રજ્ઞાપનાનું સ્થિતિપદ I આદિ, ધર્માસ્તિકાયાદિ દ્રવ્યો માટે અનુયોગદ્વાર, સ્થાનાંગ, ભગવતી આદિમાં,
પુદ્ગલોના સ્કંધ-વર્ણ-શબ્દ માટે ઉત્તરાધ્યયન, પ્રજ્ઞાપના, ભગવતી, સ્થાનાંગ આદિ, 1 ઉત્પાદિ સ્તોદ્ધાર માટે નયાપેલયુક્ત અનુયોગકાર, ભગવતી આદિમાં, દ્રવ્યાદિનાં I aણો ઉત્તરાધ્યયનાદિમાં, આશ્રવ માટે સ્થાનાંગ, ભગવતી આદિમાં, જ્ઞાનાવરણાદિ
હેતુઓ માટે શ્રી ભગવતીજી, પંચસંગ્રહાદિ પ્રકરણમાં, દેશ-સર્વવિરતિ અને ભાવના
