________________
સ્યાદ્વાદની મૌલિકતા અને દિદ્ધિ
स्याद्वाद यही प्रतिपादन करता है, कि हमारा ज्ञान पूर्ण सत्य नहिं कहा जा शकता, वह पदार्थों की अमुक अपेक्षाको लेकर ही होता है, इस लिए हमारा ज्ञान आपेक्षिक सत्य है।
वास्तवमें सत्य एक है, केवल सत्य की प्राप्ति के मार्ग जुदा जुदा है! अल्प शक्तिवाले छद्मभ्य जीव इस सत्य का पूर्ण रूप से ज्ञान करने में असमर्थ है, इस लिए उनका संपूर्ण ज्ञान आपेक्षिक सत्य ही कहा जाता है । वही जैन दर्शन की अनेकांत દ્રષ્ટિ # પૂઢ ઈંચ !
-
स्याद्वादमंजरी पाना नं २४ જગતમાં પૂર્ણતા કે સિદ્ધિ કોને પસંદ નથી? સૌ કોઈ તે મેળવવા ઇંતેજાર નથી? કોને ધનિક થવું ગમતું નથી? કોને તત્ત્વવેત્તા કે વિજ્ઞાનવેત્તા થવું પસંદ નથી? કોને યોગ-યોગીશ્વર થવું ગમતું નથી? કોને માન પ્રતિષ્ઠા વ્હાલી નથી? કીર્તિ કોને ગમતી નથી? ટૂંકાણમાં જગતના તમામ માણસોને પૂર્ણતા અને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવી ગમે છે એ જગજાહેર છે, પરંતુ તેમાં માત્ર સવાલ એક જ રહે છેઃ “તે લાવવી ક્યાંથી?” તેના માટે એવો સરળ અને સીધો ક્યો માર્ગ છે કે જે મનુષ્યથી સાધ્ય થઈ શકે અને તેથી ઉન્નતિની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચી શકાય!
આ માટે મહાવીર પ્રભુએ જગતને ઉત્તમોત્તેગ માર્ગ બતાવ્યો છે કે જેને પાલનથી અનેક મહાપુરુષોએ પૂર્ણતા મેળવી છે. તે માર્ગ “સ્યાદ્વાદ ઉર્ફે આપેક્ષિત સત્ય” છે.
ઉન્નત ગિરિના શિખરે પહોંચવાનો જગતને માટે આ જ સર્વોચ્ચ અને સર્વોત્કૃષ્ટમાર્ગ છે.
અનેકાંત દૃષ્ટિએ સત્યની પરબડીછે. બધાં દર્શનો કરતાં મહાવીર પ્રભુની -સત્યનિરૂપણ કરવાની શૈલી જુદી છે. મહાવીર પ્રભુની સત્યપ્રકાશન કરવાની શૈલીનું
