________________
તે દ્વીપ સમુદ્ર અનુક્રમે બમણા બમણ વિધ્વંભ (વિસ્તાર) વાળા અને પૂર્વ પૂર્વના દ્વીપસમુદ્રને ઘેરીને રહેલા વલયાકાર (ચુ. ડાને આકારે ગાળ) છે.
ए तन्मध्ये मेरुनानिवृत्तो योजनशतसहस्रविष्क
म्नो जम्बूद्दीपः ।
તે દ્વીપ સમુદ્રના મથે મેરૂ પર્વત છે નાભી જેની એવો ગોળાકારે, એક લાખ જનના વિસ્તારવાળે જંબુદ્વીપ છે.
મેરૂપવત એક હજાર યોજન ભૂમિમાં અવગાહી રહેલ ૯૯ હજાર યોજન ઊંચે, મૂળમાં દશ હજાર યોજન વિસ્તારવાળે અને ઉપર એક હજાર યોજન વિસ્તારવાળે છે. તેને એક હજાર પેજનની ઉંચાઇને પહેલે કાંડ શુદ્ધ પૃથ્વી, પત્થર, વજીરત્ન અને
કરાવડે કરીને પ્રાય: પૂર્ણ છે. ૬૩ હજાર યોજન ઊંચે બીજે કાંડ રૂપ, સુવર્ણ, અંતરત્ન અને સ્ફટિક રત્નથી પ્રાયઃ પૂર્ણ છે. ૩૬ હજાર યોજન ઊંચે. ત્રીજો કાંડ પ્રાયઃ જાંબુન (લાલ સુવર્ણ) મય છે અને મેરૂની ચૂલિકા ચાળીશ યોજન ઊંચી પ્રાય: વૈર્ય (નીલ) રત્નમય છે. તે મૂળમાં બાર યોજન, મધે આઠ યોજન અને ઉપર ચાર યોજન વિસ્તારે છે.
મેરૂના મૂળમાં વલયાકારે ભદ્રશાલ વન છે. ભદ્રશાલ વનથી પાંચશે જન ચડીએ ત્યાં તેટલા એટલે ૫૦૦ યોજનના વલયાકાર વિસ્તારવાળું નંદન વન છે. ત્યાંથી દરા હજારે જન ચડીએ ત્યાં પાંચશે જનના વલયાકાર વિસ્તારવાળું સૈમનસ વન છે. ત્યાંથી ૩૬ હજાર જન ઉંચે એટલે મેરૂની ટેચે ૪૯૪ જનને વલયાકાર વિસ્તારવાળું પાંડક વન છે. નંદન અને સૈમનસવન થકી ઉચે
