________________
(૧૧૬)
५ तदनन्तरमूर्ध्व गबत्यालोकान्तात् ।
તે (સકલ કર્મનો ક્ષય) પછી જીવ ઉંચે લેકાન્ત સુધી જાય છે.
કર્મને ક્ષય થયે છતે દેહવિગ, સિધ્યમાન ગતિ અને લોકાનની પ્રાપ્તિ એ ત્રણે આ મુક્ત જીવને એક સમયે એક સાથે થાય છે. પ્રયોગ (વીતરાયના ક્ષય અથવા ક્ષપશમ દ્વારા ચેષ્ટા, રૂપ) પરિણામે અથવા સ્વાભાવિક ઉત્પન્ન થયેલ ગતિ કિયા વિશેષને કાર્ય દ્વારા ઉત્પત્તિ કાળ, કાર્યારંભ અને કારણ વિનાશ જેમ એક સાથે થાય છે તેમ અહીં પણ સમજવું. ६ पूर्वप्रयोगादसङ्गत्वाद्बन्धछेदात्तथागतिपरिणामाच्च
તદ્રુતિઃ |
પૂર્વના પ્રવેગ થકી, અસગપણ થકી, બધ છેદ થકી અને સિદ્ધની ગતિને સ્વભાવ તેવો હોવાથી તે મુક્ત જીવોની ગતિ (ગમન) થાય છે. ७ क्षेत्रकालगतिलिङ्गतीर्थचारित्रप्रत्येकबुघ्बोधितझानावगाहनान्तरसंख्याल्पबहुत्वतः साध्याः ।
ક્ષેત્ર, કાળ, ગતિ, લિંગ, તીર્થ, ચારિત્ર, પ્રત્યેકબુદ્ધાધિત (પ્રત્યેક બુદ્ધ, સ્વયં બુદ્ધ, બુદ્ધ બાધિત), જ્ઞાન, અવગાહના, અંતર, સંખ્યા અને અલ્પ બહુત્વ વડે કરીને સાધવા જોઈએ. એટલે એટલા અનુયોગ વડે સિદ્ધની વિચારણા કરવી.
તે આ પ્રમાણે–અહીં પૂર્વભાવ પ્રજ્ઞાપનીય–પહેલાની અવસ્થાએ પ્રરૂપણ કરવી અને પ્રત્યુત્પન્ન ભાવ પ્રજ્ઞાપનીય-વત્તભાન અવસ્થાએ જણાવવું એમ બે નયની વિવેક્ષા છે.
૧ ક્ષેત્ર–પ્રત્યુપન્ન ભાવે સિદ્ધક્ષેત્રમાં સિદ્ધ થાય. પૂર્વભાવે
