Page Text
________________
सूत्र - ७५, सप्तमः किरण:
बन्धद्वारमाचष्टे
बन्धद्वारे-सामायिकादयस्त्रयोऽष्टौ कर्मप्रकृतीरायुर्वर्जसप्तकर्मप्रकृतीर्वा बध्नन्ति । सूक्ष्मसम्परायो मोहनीयायुर्वर्जषट्कर्मप्रकृतीर्बध्नाति । यथाख्यातस्तु एकादशद्वादशत्रयोदशगुणस्थानेषु वेदनीयमेव बनाति । चतुर्दशे तु बन्धरहित एवेति । ७५ ।
बन्धद्वार इति । अष्टौ कर्मप्रकृतीरिति, आयुबंधकाले परिपूर्णा इति शेषः । आयुर्वर्जेति, त्रिभागाद्यवशिष्टायुषामेव जीवानामायुर्बन्धकतया विभागद्वयादौ नायुर्बन्धकत्वमिति तादृशमाश्रित्यायुर्वर्जेत्युक्तम् । मोहनीयायुर्वर्जेति । अप्रमत्तत्वाद्बादरकषायोदयाभावाच्चेति भावः । वेदनीयमेवेति, बन्धहेतुषु योगानामेव सत्त्वादिति स्पष्टार्थः । बन्धरहित एवेति, बन्धहेतूनां सर्वेषामभावादिति तात्पर्यार्थः ॥
(२२) बंधारभावार्थ - सामायि माहिए। संयतो मा6 (८) प्रतिमाने आयुष्य सिवाय सात (७) કર્મપ્રકૃતિઓને બાંધે છે. સૂક્ષ્મસંપરાય સંયત મોહનીય અને આયુષ્યકર્મ સિવાય છ (૬) કર્મપ્રકૃતિઓને બાંધે छ; अने यथान्यात संयत तो अगिया२(११)मा, पा२(१२)भा, ते२(१3)मा गुस्थानोमा वेहनायने ४ બાંધે છે; જયારે ચૌદ (૧૪)મા ગુણસ્થાનમાં તો યથાખ્યાત સંયત બંધ વગરનો જ છે. ઇતિ.
વિવેચન - આઠ કર્મપ્રકૃતિઓને બાંધે છે, અર્થાત્ આયુષ્યના બંધકાળમાં પરિપૂર્ણ (આઠ કર્મપ્રકૃતિઓ)ને બાંધે છે. [જયારે આયુષ્યકર્મ બંધાતું હોય, ત્યારે નિયમા (૮) આઠ પણ કર્મની પ્રકૃતિઓ बंधाय छे. यारे भोडनीय बंधातुं डोय, त्यारे 16 (८) मायुष्यवळ सात (७) बंधाय छे. शाना१२५-६शन।१२५-नाम-गोत्र मने अंतरायो जाते छते मा6 (८), सात (७), ७ (६) भने पाय (५) मोनीय भने आयुष्यने व सूक्ष्मसं५२।यमा प्राप्त थाय छे. वेहनीय तो धाते छते मा8 (८), सात (૭), છ (૬) અને એક (૧) બંધાય છે. ત્યાં વેદનીયરૂપ એક કર્મપ્રકૃતિ ઉપશાન્તમોહ આદિ ત્રણ ગુણસ્થાનોમાં બંધાય છે. ત્યાં આઠ કર્મપ્રકારની પ્રકૃતિના બંધકો અપ્રમત્ત સુધીના જીવો હોય છે. સાત કર્મપ્રકૃતિ બંધકો અનિવૃત્તિ બાદર સુધીના જીવો હોય છે. છ (૬) પ્રકારની કર્મપ્રકૃતિ બંધકો સૂક્ષ્મસંપરાથી હોય છે. આ બધા સરાગો-રાગવાળાઓ છે, કેમ કે-મોહનીયકર્મનો ઉદય છે એમ જાણવું.]
१. आयुषि बध्यमाने नियमेनाष्टावपि प्रकृतयो बध्यन्ते, मोहनीये तु बध्यमाने अष्टौ, आयुर्वर्जास्सप्त वा, ज्ञानदर्शनावरणनामगोत्रान्तरायेषु बध्यमानेषु, अष्टौ, सप्त, षट्, षट् च मोहनीयायुर्वर्जासूक्ष्मसम्पराये प्राप्यन्ते, वेदनीये तु बध्यमानेऽष्टौ सप्त षडेका च, तत्रैका वेदनीयरूपा उपशान्तादित्रिषु स्थानेषु तत्राष्टविधबन्धकाः अप्रमत्तान्ताः, सप्तविधबन्धकाः अनिवृत्तिबादरान्ताः षड्विधबन्धकास्सूक्ष्मसम्परायाः, एते सरागाः मोहनीयोदयादिति बोध्यम् ॥
| SR No. | 022495 |
| Book Title | Tattvanyaya Vibhakar Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labdhisuri, Bhadrankarsuri, Vikramsenvijay |
| Publisher | Labdhibhuvan Jain Sahitya Sadan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 814 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |