________________
અગ્રવચન
આ નયકણિકા નામનું લઘુ પુસ્તક શ્રી વીર પ્રભુની સ્તુતિરૂપ છે. એમના કર્તા શ્રી વિનયવિજય-ઉપાધ્યાયજી છે. તેઓ શ્રી ઉપાધ્યાયજી યશોવિજયજીના સમકાલીન હતા, કારણ કે શ્રીપાલ મહારાજનો શ્રી નવપદ મહિમારૂપ રાસનો પૂર્વભાગ તેઓએ પોતે રચ્યો છે અને ઉત્તર ભાગ શ્રી યશોવિજયજીએ રચી પૂરો કર્યો છે.
આ ગ્રંથકાર ગ્રંથને અંતે લખે છે કે મારા ગુરુ શ્રી વિજયસિંહ અને દાદા ગુરુ શ્રી વિજયદેવસૂરીને સંતોષ આપવા આ નયજ્ઞાનરૂપે શ્રી વર્ધમાનસ્વામીની હું સ્તુતિ કરું છું.
જે સ્થળે આ નયજ્ઞાનગર્ભિત શ્રી વીરસ્તુતિ રચાઈ, તે સ્થલનું નામ બંદરોમાં શ્રેષ્ઠ એવું શ્રી દીવબંદર છે.'
જૈન ગ્રંથરાશિના ચાર સમુદાય છે; એટલે દ્રવ્યાનુયોગ, ગણિતાનુયોગ, ચરણકરણાનુયોગ અને ધર્મકથાનુયોગ. આ ચારે સમુદાયોમાં દ્રવ્યાનુયોગ શિરોમણિરૂપ છે. જૈન તત્ત્વજ્ઞાનરૂપી મહા મૂલ્યવાન રત્નોનો ખજાનો એ છે. જેમ પુણ્યવાન અને ઉદ્યમવાન શ્રીમંત જ રત્નો ધારણ કરવાને સમર્થ થાય છે, તેમ જ્ઞાનશ્રીમંત જ પ્રયત્નવંતો થઈ દ્રવ્યાનુયોગરૂપ મૂલ્યવાન રત્નના અધિકારી થઈ શકે છે.
શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયજી પણ શ્રી દ્રવ્યગુણપર્યાયના રાસમાં કહે છે, કે સંમતિતર્ક, ઉપદેશમાલા વગેરે ગ્રંથોમાં દ્રવ્યાનુયોગપૂર્વક ચરણકરણાનુયોગ કરવો જોઈએ. એ યોગ વિના મોક્ષ નથી કારણ કે શુક્લધ્યાન પણ એથી જ થઈ શકે છે. આટલા માટે સાધુજનોએ તો અવશ્ય જાણવો જોઈએ.
આટલા માટે આ દ્રવ્યાનુયોગની ફિલસૂક્ષને સરલ કરવાને જગતના નિઃસ્પૃહી મુનિરાજોએ પ્રયત્ન કરવામાં કંઈ બાકી રાખી નથી.
૧. ગ્રંથકારનું ચરિત્ર જુઓ.
