________________
અગ્રવચન
સ્યાદ્વાદમંજરી, સ્યાદ્વાદકલિકા, અનેકાંતજયપતાકા, નયચક્ર, સમ્મતિતર્ક, સંદેહવિષૌષધિ, જલ્પકલ્પલતા, ષદર્શનસમુચ્ચય એ આદિ વાદગ્રન્થો છે. સિદ્ધાંતસાર, પ્રબોધચિન્તામણિ, ઉપદેશરત્નાકર ઇત્યાદિ સામાન્યવાદસ્વરૂપના ગ્રંથો છે. પણ તે ધર્મમાં જે મૂળભૂત પ્રમાણગ્રંથ છે, તેને સૂત્ર કહે છે. મુખ્ય સૂત્ર બાર છે, ને તેના વિવેક માટે બીજા પણ સૂત્રગ્રંથો છે.”
ઉક્ત સ્વરૂપવાળા સ્યાદ્વાદરૂપ સમુદ્રને નિરંતર મથન કરવા માંગતા જિજ્ઞાસુ બાંધવો અને બહેનો ! સર્વ જીવ પર સમદષ્ટિવાળા થઈ આ મનુષ્ય જન્મને સફળ કરી લેવા ધારતા હો, સર્વ ધર્મનું, સર્વ સંપ્રદાયોનું, સર્વ ગોનું, મધ્યસ્થ દષ્ટિએ રહસ્ય અવલોકવા ઇચ્છતા હો, જેમ પરસ્પર વિરુદ્ધ સ્વભાવવાળાં અને અનુકૂળ સ્વભાવવાળાં પ્રાણીઓ પણ પ્રભુદેશનામાં એકત્ર થાય છે, તેમ સર્વ ધર્મ એકતાનમાં કેમ આવે એ શંકાનું નિરાકરણ કરવા ઉમેદ રાખતા હો, જે જુદા જુદા સૂરવાળી પણ હાર્મોનિયમની ચાવીઓ એકબીજાની સાથે એકતાનતા પામી મધુર ગાન ઉપજાવી હૃદયનો ઉન્નત ભાવ ઉત્પન્ન કરે છે, તેમ, ન્યાય અને વૈશેષિક, સાંખ્ય અને યોગ, મીમાંસા અને વેદાંત, બૌદ્ધ અને જૈન, લોકાયત અને વિજ્ઞાનવાદ (પાશ્ચાત્ય સાયન્સનો વાદ) વગેરે દર્શનો અને ધર્મોને
એકતાનતામાં આવતા જોવા હોય તો, એક વાર ઉપાધ્યાય મહારાજશ્રી વિનયવિજયજીના આ અભુત ગ્રન્થને વાંચી જુઓ, વિચારી જુઓ, મનન કરી જુઓ તો લેખકની તો ખાતરી છે કે એ ગ્રન્થના શ્લોક ૧૯ માનું પરમ સારભૂત તાત્પર્ય તમારાથી સમજાઈ પાચન થાય ત્યાર પછી કોઈ પણ દર્શન, કોઈ પણ મત, કોઈ પણ સંપ્રદાય, કે કોઈ પણ વિચારકની શુભ કિવા અશુભ પ્રવૃત્તિ અથવા હેતુ વિષે તમારે સમાધાન મેળવવું બહુ જ સુલભ થશે, એટલું જ નહિ પણ તેની સાથે સાથે દરેક વિચારકના સિદ્ધાંતોમાં કેટલો કેટલો સત્યાંશ રહેલો છે તથા તે સત્યાંશોનું કલ્યાણપ્રદ, મનોગમ અને શાંતિકર એકીકરણ શ્રી જિનદર્શનમાં કેવી ખૂબીથી થાય છે અને થઈ શકે છે તે પણ જણાઈ આવશે.
આ અને બીજા નયગ્રંથો વાંચી, વિચારી, મનન કરતાં લેખકને તો એમ જણાય છે કે જિનદર્શન ન્યાયાધીશ છે. અને અન્ય દર્શનો વાદી પ્રતિવાદીઓ છે. તો તેઓમાં લવાદ કે પંચ એવું જિનદર્શન વિરોધને મટાડે