________________
૧૧૫
લોગસ સૂત્ર અવતરણિકાર્ય -
પૂર્વમાં ચોવીશે પણ તીર્થકરો મારા ઉપર પ્રસન્ન થાવ એમ યાચના કરી, હવે તથાથી અન્ય પ્રકારની યાચનાનો સમુચ્ચય કરે છે – सूत्र :
कित्तियवन्दियमहिया जे ए लोगस्स उत्तमा सिद्धा ।
आरुग्गबोहिलाभं समाहिवरमुत्तमं दितु ।।६।। सूत्रार्थ :
કીર્તન કરાયેલા, વંદન કરાયેલા, પૂજન કરાયેલા જે આ લોકના ઉત્તમ સિદ્ધ છે તેઓ भारोग्य-बोधिमालने उत्तम श्रेष्ठ समाधिने भापो. IIII ललितविस्तरा :
व्याख्या-कीर्तिताः स्वनामभिः प्रोक्ताः, वन्दिताः त्रिविधयोगेन सम्यक् स्तुताः, महिताः पुष्पादिभिः पूजिताः, क एते इत्यत आह-य एते लोकस्य-प्राणिलोकस्य, मिथ्यात्वादिकर्ममलकलङ्काभावेन उत्तमाः प्रधानाः, ऊर्ध्वं वा तमस इत्युत्तमसः, 'उत् प्राबल्योर्ध्वगमनोच्छेदनेषु' इति वचनात् प्राकृतशैल्या पुनरुत्तमा उच्यन्ते; 'सिद्धाः' इति, सितंबद्धम्, मातमेषामिति सिद्धाः कृतकृत्या इत्यर्थः; अरोगस्य भावः आरोग्य-सिद्धत्वं, तदर्थं 'बोधिलाभः' आरोग्यबोधिलाभः, जिनप्रणीतधर्मप्राप्तिर्बोधिलाभोऽभिधीयते, तम्, स चानिदानो मोक्षायैव प्रशस्यत इति।
तदर्थमेव च तावत् किम्? अत आह- (समाहिवरम्), समाधानं समाधिः, स च द्रव्यभावभेदाद् द्विविधः, तत्र द्रव्यसमाधिः यदुपयोगात् स्वास्थ्यं भवति येषां वाऽविरोध इति, भावसमाधिस्तु ज्ञानादिसमाधानमेव, तदुपयोगादेव परमस्वास्थ्ययोगादिति, यतश्चायमित्थं द्विधा, अतो द्रव्यसमाधिव्यवच्छेदार्थमाह- वरं-प्रधानं भावसमाधिमित्यर्थः, असावपि तारतम्यभेदेनानेकधैव, अत आहउत्तमं सर्वोत्कृष्टं, ददतु-प्रयच्छन्तु। ललितविस्तरार्थ :
વ્યાખ્યા - કીર્તન કરાયેલા=વનામ વડે કહેવાયેલા, વંદન કરાયેલા=ત્રિવિધયોગથી અર્થાત મન-વચન-કાયાના યોગથી સમ્યફ સ્તુતિ કરાયેલા, મહિતા=પુષ્પાદિથી પૂજન કરાયેલા=શ્રાવકો દ્વારા ભગવાનની પૂજાના કાળમાં પુષ્પાદિથી પૂજન કરાયેલા અને સુસાધુઓ દ્વારા અહિંસાદિ ભાવપુષ્પોથી પૂજન કરાયેલા, કોણ આ છે ? એથી કહે છે – જે આ લોકના ઉત્તમ સિદ્ધો છેઃ મિથ્યાત્વાદિ કર્મકલંકના અભાવથી પ્રાણિલોકના પ્રધાન સિદ્ધ છે, ઉત્તમ=પ્રધાન=વિધાસિદ્ધ