________________
जैनमतम् ।
१०३
यतो वर्तना प्रतिद्रव्यपर्यायमन्तणेतैकममयखमत्तानुभूतिपक्षणा मा च सकलवस्वाश्या कालमन्तरेण प्रतिसमयमनुपपना, अतो ऽस्ति कार्यानुमेयः कालः पदार्थपरिणतिहेतुः। लोकप्रसिद्धाच काखद्रयाभिधायिनः शब्दाः सन्ति, न तु सूर्यकिवामाचाभिधायिनः। यथाह ।
युगपदयुगपत्ति चिरं चिरेण परमपरमिदमिति च। वर्त्यति नैतर्त्यति वृत्तं तत्तत्र वृत्तमपि ॥१॥ वर्तत ददं न वर्तत इति कालापेक्ष्मेवाप्ता यत् । सर्वे ब्रुवन्ति तस्माकम् सर्वेषां मतः कालः ॥२॥ ह्यः श्वोऽद्य संप्रति परुत्परारि ननं दिवैषमः प्रातः । 10 मायमिति कालवचनानि कथं युकान्यमति काले ॥३॥ परिणामो ऽपि सजातीयानां वृक्षादिक्स्तनामेकस्मिकाल चतुविभागकतो वेलानियमहतच विचित्रः कारणं नियामकमन्तरेणानुपपन्नः। ततः समति तत्कारणं काल इत्यवसीयते। तथा विनष्टो विनश्यति विसंध्यति च घट इत्यादिक्रियाव्यप- 15 देशा अतीतवर्तमानानागलकालत्रयविभागनिमित्ताः परस्परासंकीर्णः संव्यवहारानुगुणाः कासमन्तरेण न भवेयुः। ततो ऽस्ति काषः। तथेदं परमिदमपरमिति यत्रिमिते प्रत्ययाभिधाने, म समप्ति काल इति ॥४॥
पुगसाः प्रत्वानुमानागमावसेयाः। तत्र कटघटपटसबुट- 20 प्रकटादयो ऽथचसिद्धाः। अनुमानगम्बा इत्यम् । स्यूसवस्वन्यधानुपपत्त्या सूक्ष्मपरमाणुझणुकादौना सतावमीयते। भागम
