________________
૩૧
(।વે એ ભેદના ઉદાહરણ કહેછે, )
દ્વણુક મનુજ કેવલ વલી મતી મુખ દીઠ‘ત એ પ્રાચીક જેણે દ્રવ્યથી અણુ પજવસત—શ્રીજીન ॥૧૬॥
ભાવા—દ્રયણુક સજાતિય દ્રશ્ય પર્યાય છે, મનુષ્ય આદિ વિજાતીય દ્રવ્ય પર્યાય છે, કેવળ જ્ઞાન સ્વભાવ ગુણ પર્યાય છે અને મતીજ્ઞાન આદિ વિભાવ ગુણ પર્યાય છે. આ દ્રષ્ટાંત પ્રાયીક છે કારણ કે આ ચારમાં પરમાણુંને અંતરભાવ થતા નથી (૧૬)
વિવેચન—જે દ્વીપ્રદેશ આદી સ્ક'ધ છે. તે સજાતીય દ્રવ્ય પર્યાય છે તે એવીરીતે કે પરમાણુના સંયોગ થવાથી દ્રયણુક થાયછે એથી એમ સિદ્ધ થયું કે એ દ્રવ્ય પરસ્પર મળીને જે ૬૦ થાયછે તે સજાતીય ૬૦૨ પર્યાય છે અને કહ્યુંછે કે “ એ ત્રણ આદી અણુઓથી અન'ત દ્રવ્યના આરંભ નીર'તર થાયછે અને જેના ફરીથી વિભાગ નં.થઇ શકે તે અ શુછે અને તે હ્રયણુકથી વિભાગ થઈને થાય છે” ઇત્યાદિ સઘળુ વિચારવું જોઇએ. (૧૬)
