________________
૨૧૭ તન ભાવમાં થાય છે અને પ્રથમ ભેદ સંસારી જીવ ને થાય છે અને બીજે નિર્મળ આત્માના ધારક સિદ્ધ જીવને થાય છે (૧૧)
વિવેચન–પ્રથમ ઉપચરિત સ્વભાવ કર્મથી થાય છે અને બીજે ઉપચરિત ભાવ સ્વાભાવિક છે. આ બંને ઉપચરિત ભાવને ભેદ મુ-ર્ત તથા અચેતનના વિષયમાં થાય છે, તેમાં પુદ્ગલથી સંબદ્ધ પ્રાણીને મુ-તત્વ છે અને અચેતનત્વ પણ છે અને તેથી પ્રથમ ઉપચરિત ભાવ જીવને છે અને આ કર્મજનીત હોવાથી બૌ હિ એ ન્યાય અનુસાર ઉપચરિત છે તેથી કરીને અહીં જે કમજનિત ઉપચરીત સ્વભાવના છે તે જીવની કહેલી છે અને બીજે જે સહજ ઉપચરીત સ્વભાવ છે તે નિર્મળ સિદ્ધ જીવને છેસીદ્ધ માં પરનું જે જાણવા પણું છે તે કોઈ પણ કમની ઉપાધી છે એમ કહેવું ઠીક નથી કારણકે આચારાંગ સુત્રમાં કહયું છે કે કર્ણ રહિત જીવને વ્યવહાર નથી રહેતું કારણકે ઉપાધી છે તે કર્મથી થાય છે આ પ્રકારે આ દસ સ્વભાવ પુર્વોક્ત ચેતત્વ આદી નીયમ દ્રવ્ય વતી (૧૧)
લાવ
