________________
૨૮૩
ગ્રંથની વૃતિ દુષણ આપે છે (ડ) - વિવેચન–એક વૃતિ એક દેશથી સંબંધ રાખવાવાળી છે અને બીજી સવદેશથી છે તેમાં પ્રત્યેક પક્ષમાં સંમતિ ગ્રંથની વૃત્તિમાં દુષણ કહેલું છે કેમકે પરમાણું અને આકાશ આદિની એક દેશ વૃત્તિ સ્વીકાર કરવાવાળાને જે સંગ છે તે જે આકાશ આદીને પ્રદેશ ન માનવામાં આવે તે પણ થઈ શકે છે, અને સર્વ દેશથી વૃતિ સ્વીકાર કરવાવાળાના મતથી પરમાણુ આકાશ આદીની પ્રમાણિતાને પ્રાપ્ત થાય છે અર્થાત્ જેટલું મોટું આકાશ છે તેટલેજ માટે પરમાણુ થશે અને એક દેશ તથા સર્વ દેશ બંને વૃત્તિને ન માને તે પરમાણુની અવૃતિજ થશે એક દેશ અને સર્વ દેશ કેઈ વૃત્તિ નહિ રહેવાથી સામાન્યપણે વૃત્તિને અભાવ થઇ જશે કેમકે સમસ્ત વિશેષાભાવ સામાન્યના અભાવને સમનિયત છે ઈત્યાદિ (૭)
છો ભાવ સ્વભાવહ અન્યથા લાલા છે વિભાવ વડવ્યાધિ
છો એ વિણ ન ઘટે જીવને લાલા અનિયત કર્મ ઉપાધિ ચતુરા ૮
