________________
૧૩૭ ભાવાર્થહું ગેરવર્ણ વાળે છું એમ આત્મ દ્રવ્યમાં ગુણને ઉપચાર તે થે દ્રમાં ગુરુના ઉપચાર રૂપ ભેદ થે યે અને દેહ રૂપ છું એમ સમજવું તે આત્મ દ્રવ્યમાં પર્યાયને ઉપચાર છે, એ પાંચમે ભેદ થયે. (૯) ગુણમાં દ્રયને ઉપચાર જેમકે આત્મા ગારવણું છે એ છેડે ભેદ ત થા સાતમે ભેદ જે પર્યાયમાં દ્રવ્યને ઉપચાર તે એમ કે દેહ તે આત્મા છે. (૧૦)
વિવેચન-કવ્યમાં ગુણને ઉપચાર એ નામને થે ભેદ કહે છે. જેમકે હું ગેરવર્ણ છું એમ કહેવામાં હું તે આત્મદ્રવ્ય છે અને ગાર એટલે ઉજવળ પણું તે મુદ્દગલને ગુણ છે તેને ઉપચાર હું જે આત્મા તેમાં થયે તેથી ગાર છું એમ કહેવાવામાં દ્રવ્યમાં ગુણને ઉપચાર થએલે સમજાય છે. તથા પાંચમે ભેદ દ્રવ્યમાં પર્યાયને ઉપચાર છે તેનું ઉદાહરણ એવું છે કે હું શરીરવાળે એટલે દેહી છું. હવે હું તે આત્મદ્રવ્ય તેમાં દેહ તે પુલને પર્યાય તેને ઉપચાર થયે ત્યારે હું દેહી છું એમ કહેવાયું આ પ્રમાણે દ્રવ્યમાં પર્યાયને ઉપચાર એ નામને પાંચમે ભેદ થયો. (૯) છઠો ભેદ ગુણ માં દ્રવ્યને ઉપચાર એટલે ગારપણને જે ગુણ તેમાં આત્મ દ્રવ્યને ઉપચાર છે જેમકે “આ ગૈર દેખાય છે તે આત્મા” એ