________________
४६७
દ્રવ્ય-ગુણ-પયાનો રાસ +ટબો (૧પ/૨-૫)]
બાહિર બક પરિ ચાલતાં, અંતર આકરી કાતી રે; તેહનઈ જે ભલા કહઈ, મતિ નવિ જાણઈ તે જાતી રે II૧૫/ર-પા
(૨૫૮) શ્રી જિન. જે બાહ્યવૃત્તિ બકની પરે ચાલતાં રહે છે. शनैर्मुञ्चति स पादान् जीवानामनुकम्पया। પશ્ય નર્મળ ! પમાય વે પરમધર્મ | () તિ વવનાતા सहवास्येव जानाति सहजं सहवासिनाम्। मन्त्रं प्रच्छ्यसे राजन् ! येनाहं निष्कुलीकृतः।। श
( ) અને અંતરંગમાં આકરી કાતી માયારૂપ રાખે. તેહને જે ભલા કહઈ છઈ,
તે પણ દુર્બુદ્ધિ જાણવા. પણિ તેહની મતિ, તેણે જાતી ન જાણી, ત વ “નિવૃદ્ધિો પુરુષો 3યઃ” રૂતિ માવઃ ||૧૫/૨-પો
बाह्यवृत्तयो बकवत् चलन्ति दधत्यन्तो दृढां मायाम्। - તાન શમનન વતિ ન નૈવ વેરિ તેષાં છાયાના/-.
0 બહિર્મુખી સાધુનો પરિચય આ વિકો :- બહિર્મુખવૃત્તિવાળા બગલાની જેમ ચાલે છે. તેઓ અંદરમાં દઢ કપટને ધારણ કરે મા છે. તેવા સાધુઓને જે સારા કહે છે, તે તેઓના પડછાયાને પણ નથી જ જાણતા. (૧૫/૨-૫)
લોકરંજનનો આશય ઘાતક આણતિક ઉપનય - “આત્મશુદ્ધિના બદલે જનમનરંજનને પોતાનું લક્ષ્ય બનાવીને બહિર્મુખપણે 24 જે કોઈ તપ-ત્યાગાદિ ઉગ્ર આચાર પાળવામાં આવે છે, તે માયાચારરૂપે પરિણમે છે' - આવું જાણીને આ દીર્થ તપશ્ચર્યા, મોટા ત્યાગ, વ્યાખ્યાન, શિબિર, સંઘ, ઉપધાન, અંજનશલાકા, પ્રતિષ્ઠા, શાસ્ત્ર પ્રકાશન, $ મહાપૂજા, અષ્ટાહ્નિકા મહોત્સવ આદિ આરાધના કરતી વખતે અને કરાવતી વખતે જનમનરંજનનો તુચ્છ શો આશય ઘૂસી ન જાય તેની સાવધાની રાખવાની આંતરિક ભલામણ ગ્રંથકારશ્રી આ શ્લોક દ્વારા કરે છે. શાસનપ્રભાવનાના નામે જાતપ્રભાવના કરવી કે સંઘરક્ષાના નામથી ફક્ત પોતાના સમુદાયની અને
• કાતી = કર્તકી = છરી. તત્સમાન હોવાથી માયાને “કાતી કહેલ છે. આધારગ્રંથ- અખાની કાવ્યકૃતિઓ ખંડ-૨ (પ્રકાશન:
સાહિત્ય સંશોધન પ્રકાશન, અમદાવાદ) તથા કામાવતી (લોકવાર્તાકાર શિવદાસકૃત) અને પ્રેમાનંદની કાવ્યકૃતિઓ # મ.માં “જેહ' પાઠ. કો.(૧)નો પાઠ લીધો છે. 8 M(૧)માં “જોતી' અશુદ્ધ પાઠ. 0 શાં.માં સદવાસીવ નાનતિ સહસં સહનિનામા મનં પ્રશ્ન...' ઇત્યાદિ અશુદ્ધ પાઠ છે.
