Page Text
________________
પુણ્યપાપ પ્રરૂપક તૃતીય અંકઃ સમયસાર ગાથા ૧૪૮-૧૪૯
આત્મખ્યાતિટીકાર્થ જેમ નિશ્ચયે કરીને કુશલ એવો કોઈ વનહસ્તી તેમ નિશ્ચય કરીને અરાગ એવો શાની આત્મા સ્વના બંધાર્થે ઉપસર્પતી ચટુલમુખી
સ્વના બંધાર્થે ઉપસપતી મનોરમા વા અમનોરમા કરેણુ મુદિનીને મનોરમા વા અમનોરમા સર્વે કર્મ પ્રકૃતિને તત્ત્વથી કુત્સિતશીલા જાણીને
તત્ત્વથી કુત્સિત શીલા જાણીને તેની સાથે રાગ-સંસર્ગ પ્રતિષેધે છેઃ
તેની સાથે રાગ-સંસર્ગ પ્રતિષેધે છે.
અમૃત જ્યોતિ' મહાભાષ્ય સ્વભાવમાં રહેવું, વિભાવથી મૂકાવું એ જ મુખ્ય તો સમજવાનું છે.”
-- - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. ૯૫૭ (ઉપદેશ છાયા) પુણ્ય પાપ બે પુદ્ગલ દલ ભાસે પરભાવ, પરભાવે પરસંગત પામે દુષ્ટ વિભાવ; તે માટે નિજ ભોગી યોગીસર સુપ્રસન્ન, દેવ નરક તૃણ મણિ ગણે સમ ભાસે જેહને મન્ન.”
- શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત અધ્યાત્મ ગીતા, ૨૬ અત્રે શુભ-અશુભ એ બન્ને પ્રકારનું કર્મ નિષેધવા યોગ્ય છે એમ શાસ્ત્રકર્તા પરમર્ષિ કુંદકુંદાચાર્યજીએ સ્વયં દૃષ્ટાંતથી સમર્થિત કર્યું છે અને આત્મખ્યાતિકર્તા પરમર્ષિ અમૃતચંદ્રાચાર્યજીએ એ દષ્ટાંતની પુષ્ટિરૂપે તાદેશ્ય ચિતાર રજૂ કરતું સ્વભાવોક્તિમય બીજું દૃષ્યત વર્ણવી તે ઓર સમર્થિત કર્યું છે. તે આ પ્રકારે –
આકૃતિ
કલ્લિત
પુરુષ)
કુત્સિત જન રાગ-સંસર્ગ “ના”
- રાગ-સંસર્ગ “ના”
આત્મા : અરાગ જ્ઞાની)
કર્મ પ્રકૃતિ
જેમ કોઈ પુરુષ કુત્સિત શીલ - ‘ત્સિત શીને દુષ્ટ શીલવાળા જનને વિશેષે કરીને જાણીને તેના
પ્રત્યે મનથી પણ રાગ કરતો નથી અને વચન-કાયાથી તેનો સંસર્ગ સંપર્ક કુત્સિત શીલ સાથે (Contact, assiciation) વર્જે છે - વર્નયતિ - દૂરથી ત્યજે છે, તેમ રાગ સંસર્ગ ત્યાગ “સ્વમવરતા: - “સ્વભાવવત' - શુદ્ધ આત્મસ્વભાવ રૂપ ધર્મમાં રત - રમણ
કરી રહેલા એવા સત્પરુષો કર્મપ્રકૃતિનો શીલ - સ્વભાવ “કુત્સિત’ - દુષ્ટ જુગુપ્સનીય જાણીને, “ઋતિશીતસ્વમવં ૨ કુત્સિતં જ્ઞાતા, તેના રાગ-સંસર્ગ વર્જે છે, પરિહરે છે.
શીલા - કુત્સિત - દુષ્ટ શીલવાળી જાણીને તથા સદ - તેની સાથે સંસ પ્રતિષેધતિ - રાગ અને સંસર્ગ પ્રતિષેધ છે, નકારે છે, તથા તિ - તેમ ખરેખર ! આ દાર્શતિક માત્માગો જ્ઞાની - અરાગ એવો આત્મા જ્ઞાની સ્વસ્થ વંધાય ૩પસન - સ્વના - પોતાના બંધાર્થે ઉપસર્પતી - ઉપ - પાસે સર્પતી - સર્પની જેમ હળવેકથી સરકતી - નીટ આવતી એવી મનોરમાં મનોરમાં વા - મનોરમા - મનોહરા વા અમનોરમા - અમનોહરા સમ - સર્વે જ વર્ષ પ્રવ્રુતિં - કર્મ પ્રકૃતિને તત્ત્વત: કુત્સિતશનાં વિજ્ઞાય - તત્ત્વથી - પરમાર્થથી કુત્સિત શીલા - કુત્સિત - દુષ્ટ શીલવાળી જાણીને, તથા સદ -- તેની સાથે સંસ પ્રતિષેધતિ - રાગ અને સંસર્ગ પ્રતિષેધે છે - નકારે છે. | તિ ‘ગાભાતિ' ગાત્મભાવના 19૪૮19૪૬II
૨૫
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |