Page Text
________________
અર્થ જે સિદ્ધભક્તિ યુક્ત સર્વ ધર્મોનો નિશ્ચય કરીને ઉપગ્રહનક છે, તે ઉપગ્રહનકારી
સમ્યગ્દષ્ટિ જાણવો. ૨૩૩
-
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
जो सिद्धभत्तिजुत्तो उवगूहणगो दु सव्वधम्माणं । सो उवगूहणकारी सम्मादिट्ठी मुणेयव्वी ॥२३३॥ સિદ્ધ ભક્તિ યુક્ત સર્વ ધર્મનો રે, જે ઉપગ્રહન કાર; સમ્યગ્દષ્ટિ તે જાણવો રે, ઉપગ્રહન કરનાર. રે શાની. ૨૩૩
यतो हि सम्यग्दृष्टिः टंकोत्कीर्णैकज्ञायकभावमयत्वेन समस्तात्मशक्तीनामुपबृंहणादुपबृंहकः ततोऽस्य जीवस्य शक्तिर्दौबल्यकृतो नास्ति बंधः किंतु निर्जरैव || २३३ ॥
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્થ
-
आत्मख्याति टीका
यः सिद्धभक्तियुक्तः उपगूहनकस्तु सर्वधर्माणां । स उपगूहनकारी सम्यग्दृष्टि र्ज्ञातव्यः ॥ २३३॥
કારણકે
નિશ્ચયે કરીને સમ્યગ્દષ્ટિ ટંકોત્કીર્ણ એક શાયક ભાવમયપણાએ કરીને સમસ્ત આત્મશક્તિઓના ઉપબૃહણને લીધે ઉપબૃહક છે,
તેથી - આ જીવને શક્તિ દૌર્બલ્યકૃત બંધ છે નહિ, કિંતુ નિર્જરા જ છે. ૨૩૩ ‘અમૃત જ્યોતિ’ મહાભાષ્ય
‘કૈવલ નિજ સ્વભાવનો, અનુભવ લક્ષ પ્રતીત; વૃત્તિ વહે નિજ ભાવમાં, પરમાર્થે સમકિત.'' “વર્ધમાન સમકિત થઈ, ટાળે મિથ્યાભાસ;
ઉદય થાય ચારિત્રનો, વીતરાગ પદ વાસ.'' - શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી પ્રણીત શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર, સૂત્ર ‘“સમ્યક્દષ્ટિ જીવ આણારાગી હો જિનરાજના’' - શ્રી દેવચંદ્રજી
-
અત્રે સમ્યગ્દષ્ટિના પાંચમા ‘ઉપગૃહન” અંગનું હૃદયંગમ વ્યાખ્યાન કર્યું છે કારણકે નિશ્ચયે ટાંકણાથી કરીને જેને વસ્તુતત્વને સમ્યપણે દેખતી સમ્યગ્દષ્ટિ છે એવો ‘સમ્યગ્દષ્ટિ' ‘ટંકોત્કીર્ણ' શિલામાં ઉત્કીર્ણ - કોતરેલ અક્ષર જેવા અક્ષર સદાસ્થાયી, ‘એક' - અદ્વિતીય - અદ્વૈત શાયક ભાવ જ્ઞાયક ભાવ ને શાયક ભાવ સિવાય બીજું કાંઈ જ્યાં છે નહિ એવા શાયક ભાવથી નિષ્પન્ન ‘શાયક ભાવમયપણાએ કરીને' ‘ટોજી જિજ્ઞાયાભાવમયત્વેન', સમસ્ત આત્મશક્તિઓના ‘ઉપબૃહણ' પરિવર્ધન થકી ઉપભ્રંક હોય, તેથી આને - આ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવને ‘શક્તિ દૌર્બલ્ય કૃત' શક્તિના દુર્બલપણાથી કરાયેલો ઉપજાવાયેલો બંધ છે નહિ - ‘અસ્ય શક્તિનીર્વત્સતો નાસ્તિવંધઃ', પરંતુ કર્મના ભોગવીને નિર્જરી જવા રૂપ - આત્મપ્રદેશથી ખરી જવા રૂપ નિર્જરા જ છે - તુિ નિરવ ।'
-
-
-
आत्मभावना
जो सिद्धभत्तिजुत्तो यः सिद्धभक्तियुक्तः જે સિદ્ધ ભક્તિયુક્ત સબંધમાળ૩વમૂહળાટુ सर्व धर्माणां ૩૫મૂહનતુ - સર્વ ધર્મોનો નિશ્ચયે કરીને ઉપગ્રહનક છે, સૌ વમૂળજારી - સ ૩૫મૂહનારી - તે ઉપગ્રહનકારી, સમ્માલિટી મુળયો - સંખ્યાવૃષ્ટિ જ્ઞńતવ્ય - સમ્યગ્દષ્ટિ જાણવો. ।। તિ માથા ભમાવના ॥૨૩॥ યો ફ્રિ - કારણકે નિશ્ચય કરીને સવૃષ્ટિ:- સમ્યગ્દષ્ટિ જોવૈજ્ઞાયમાવમયત્વેન - ટંકોત્કીર્ણ એક શાયક ભાવમયપન્નાએ કરીને સમસ્તાભગવત્તીનામુપįળાત્ - સમસ્ત આત્મશક્તિઓના ઉપબૃહણને લીધે ૩પપૃષ્ઠ: ઉપભ્રંક છે, તો - તેથી ગસ્યનીવસ્ય - આ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવને શક્તિીવ~તો નાસ્તિકંધ - શક્તિ દૌર્બલ્ય કૃત બંધ છે નહિ, તુિ નિરવ - કિંતુ નિર્જરા જ છે. ।। કૃતિ ‘આત્મધ્વાતિ' ગાભમાવના ॥૨૩॥
૩૭૦
=
.
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |