________________
નિર્જરા પ્રરૂપક ષષ્ઠ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૧૯૫ હવે જ્ઞાન સામર્થ્ય દર્શાવે છે -
जह विसमुवभुजंतो वेज्जो पुरिसो ण मरणमुवयादि ।
पोग्गलकम्मस्सुदयं तह भुंजदि णेव बज्झए णाणी ॥१९५॥ વૈદ્ય મરણ જ્યમ ના લહે રે, વિષ ઉપભુંજતાં ય;
ત્યમ પુદ્ગલ કર્મોદય ભોગવે રે, જ્ઞાની ન બંધાય... રે જ્ઞાની નિર્જરા નિત્ય કરંત. ૧૯૫ અર્થ - જેમ વિષને ઉપભોગવતો વૈદ્ય પુરુષ મરણ નથી પામતો, તેમ પુદ્ગલ કર્મના ઉદયને ભોગવે છે, (પણ) જ્ઞાની નથી જ બંધાતો. ૧૯૫
__ आत्मख्याति टीका अथ ज्ञानसामर्थ्य दर्शयति - .. यथा विषमुपभुंजानो वैद्यः पुरुषो न मरणमुपयाति । पुद्गलकर्मण उदयं तथा भुंक्ते नैव बध्यते ज्ञानी ॥१९५॥ यथा कश्चिद्विषवैद्यः
तथा परेषां मरणकारणं
अज्ञानिनां रागादिभावसद्भावेन बंधकारणं विषमुपभुंजानोऽपि
पुद्गलकर्मोदयमुपभुंजानोऽपि अमोघविद्यासामर्थेन
अमोघज्ञानसामर्थ्यात् निरुद्धतच्छक्तित्वा
रागादिभावानामभावे सति निरुद्धतच्छक्तित्वात् त्र म्रियते,
ન વધ્યતે જ્ઞાની 1994
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્ય જેમ કોઈ વિષવૈદ્ય
તેમ જ્ઞાની પરોને મરણકારણ એવું
અજ્ઞાનીઓને રાગાદિ ભાવના સદ્ભાવથી
બંધકારણ એવો વિષ ઉપભોગવતો છતાં,
પુદ્ગલ કર્મોદય ઉપભોગવતો છતાં, અમોઘ વિદ્યા સામર્થ્યથી
અમોઘ જ્ઞાનસામર્થ્યથી તેની શક્તિના નિરુદ્ધપણાને લીધે
રાગાદિ ભાવોનો અભાવ સતે તેની શક્તિના
નિરુદ્ધપણાને લીધે નથી મરતોઃ
નથી બંધાતો. ૧૯૫
ગર્ભાવના -
મથ - હવે જ્ઞાનસમર્થ રતિ - જ્ઞાનનું સામર્થ્ય - સમર્થપણું દર્શાવે છે - યથા વિષમુvમુંનાનો. વૈદ્યઃ પુરુષ: - જેમ વિષ ઉપભુંજતો - ઉપભોગવતો વૈદ્ય પુરુષ મi ન ૩૫યાતિ - મરણને નથી પામતો, તથા જ્ઞાની - તેમ જ્ઞાની પુનર્મળ ાં મુંવત્તે - પુદ્ગલ કર્મના ઉદયને ભોગવે છે, (પણ) નૈવ વધ્યતે - બીજ બંધાતો. તિ જાથા લાભમાવના ll૧૨ll યથા વત્ વિષવૈદ્ય: - જેમ કોઈ વિષવૈદ્ય જેવાં મળવાર - પરોને - બીજાઓને મરણકારણ એવું વિષમુમુંગાનોકરિ - વિષ ઉપભુંજતો - ઉપભોગવતો છતાં, ન બ્રિજરે - નથી મરતો, શાને લીધે ? સમોવવિદ્યાસામન નિરુદ્ધતઋવિત્તવાત - અમોઘ - અચૂક - અવંધ્ય વિદ્યાના સામર્થ્યથી - સમર્થપણાથી “નિરુદ્ધ' -
૨૦૫
