________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ रागद्वेषमोहलक्षणस्यास्रवभावस्य हेतवः । आस्रवभावः कर्महतुः । कर्म नोकर्म हेतुः । नोकर्म संसारहेतुः इति ततो नित्यमेवायमात्मा -
आत्मकर्मणोरेकत्वाध्यासेन
यदा तु आत्मकर्मणो र्भेदविज्ञानेन मिथ्यात्वाज्ञानाविरतियोगमयमात्मानमध्यवस्यति शुद्धं चैतन्यचमत्कारमात्रमात्मानं उपलभते
तदा मिथ्यात्वाज्ञानाविरतियोगलक्षणानां
अध्यवसानानां आस्रवभावहेतूनां भवत्यभावः ।। ततो रागद्वेषमोहरूपमास्रवभावं भावयति, तदभावे रागद्वेषमोहरूपास्रवभावस्य भावत्यभावः । ततो कर्म आस्रवति,
तदभावेऽपि भवति कर्माभावः, ततो नोकर्म भवति,
तदभावे नोकर्माभावः, ततः संसारः प्रभवति ।
तदभावेऽपि भवति संसाराभावः
||१९०||१९१।।१९२।।
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્ય પ્રથમ તો જીવને – આત્મકર્મનો એકત્વ અધ્યાસ જેનું મૂલ છે એવા - मिथ्यात्व - मशान - भवित - योn can सध्यान छे. તેઓ (અધ્યવસાનો) રાગ-દ્વેષ-મોહ લક્ષણ આસ્રવ ભાવના હેતુઓ છે, આસ્રવ ભાવ કમહેતુ છે, કર્મ નોકર્મ હેતુ છે, નોકર્મ સંસાર હેતુ છે. તેથી કરીને નિત્યમેવ આ આત્મા - छ. ||१९२।। इति गाथा आत्मभावना ||१९०-१९२॥ संति तावज्जीवस्य अध्यवसानानि - प्रथम तो ®पने अध्यक्सानी छ. ४॥ ? मिथ्यात्वाज्ञानाविरतियोगलक्षणानि - मिथ्यात्व, शान, अविरति भने योग छ
ब र्नु . ? आत्मकमैकत्वाध्यासमूलानि - आत्मा भने भन व अध्यास-त्व भाशय - suनी बुद्धि भूख - प्रभवस्थान छर्नु वा तानि रागद्वेषमोहलक्षणस्यावभावस्य हेतवः - अध्यानी राग-द्वेष-भोर ERA लानतुओछ, आम्रव भावः कर्महतुः • मालाना तु छ, कर्म नोकर्म हेतुः - * - नभनी - शरीरनोतु छ, नोकर्म संसार हेतुः इति - नो संसारनोतु छ. तथा ? ततो नित्यमेवायमात्मा - तथा नित्यमेव मामात्मा मिथ्यात्वाज्ञानाविरतियोगमयमात्मानमध्यवस्यति - मिथ्यात्व-मशान -अविशत-योगमयमात्माने अध्यक्सेछे-मानी से छे. शाथी? आत्मकर्मणोरेकत्वाध्यासेन - मामा अनेभन्। सरप अध्यासथी - मानीसाथी. तथा शुं? ततो रागद्वेषमोहरूपमास्रवभावं भावयति - तेथी राग-द्वेष-भोर ३५ भाव मातेलावे . तेथी शु? ततः कर्म आस्रवति - तथा भावे छे. तेथी शु? ततो नोकर्म भवति - तेथी नोभथाय छे. तेथी |? ततः संसारः प्रभवति - तेथी संसार प्रमछ-४न्मे छ. . यदा तु . ५९ माथी टुंग्यारे आत्मकर्मणो र्भेदविज्ञानेन - भामा भने भ विशानथी शुद्धं चैतन्यचमत्कारमात्रमात्मानं उपलभते - शुद्ध चैतन्य यमबारमात्र आत्माने Ga छ - अनुभव छ, तदा - त्यारे मिथ्यात्वाज्ञानाविरतियोगलक्षणानां अध्यवसानानां आस्रवभावहेतूनां भवत्यभावः - मिथ्यात्व - मशान - अविरत - योगवा मध्यवसानोनो - म ला तुमोनो अमाप थाय छ, तदभावे रागद्वेषमोहरूपासवभावस्य भवत्यभावः - तेन अमावे सग-द्वेष-भोर ३५ भावलानो भाव थाय छ, तदभावेऽपि भवति कर्माभावः - तेन अलावे भनी अलाव थाय छ, तदभावे नोकर्माभावः - तेन नावे नोभनो अभाव थाय छ, तदभावे भवति संसाराभावः - तना अभावे पर संसारनी अभाव थाय छे. इत्येष संवरक्रमः - अम मा संवरनो छे. ॥ इति 'आत्मख्याति' आत्मभावना ||१९०||१९१।।१९२।।
१८०