________________
દ્રવ્યગુણપર્યાયનો રાસ ભાગ-૨ | ઢાળ-૧૫ | ગાથા-૧૨
૨33
ગાથા :
ચરણપતિત વલી શ્રાવકો, તનુધર્મા વલી જેહો રે;
તેહનઈ જ્ઞાન પ્રધાન છઈ, મુનિના બે ગુણ ગેહો રે. શ્રી જિન૧૫/૧શા ગાથાર્થ :
ચરણપતિત વળી શ્રાવક=ચાથિી રહિત એવો શ્રાવક, જે તનુધર્મવાળો છેકઅપ ધર્મવાળો છે, તેને જ્ઞાન પ્રધાન છેઃજિનવચનાનુસાર શક્તિના પ્રકર્ષથી જ્ઞાનમાં ઉધમ કરવો તે જ કલ્યાણનું કારણ છે. મુનિને બે ગુણના ગૃહો છે=બે ગુણો મુખ્ય છે. ll૧૫/૧૨ ટબો :
ચરણ પતિત-ચારિત્ર રહિત, એહર્તા શ્રાવક, વલી ર્ત તનુધર્મા હોઈં-લઘુ ધર્માભ્યાસી હોઈ, તેહને પણિ-જ્ઞાન તેહિજ-પ્રધાન છઈ, મુનિને તો-બેઉ-ચારિત્ર ક્રિયા સહિત અને જ્ઞાન એ બેઉ, પદાર્થ મુખ્ય છઈ.
અત્ર-વિશ્વનાથ - दंसणपक्खो सावय, चरित्तभट्टे य मंदधम्मे य । दसणचरित्तपक्खो, समणे परलोगकंखिम्मि ।।१।। (आवश्यकनियुक्ति, गाथा-११६५)
રૂતિ વીના જ્ઞાનપ્રધાનમદિરાય તિ ભાવ: ૧૫/૧૨ ટબાર્ચ -
ચારિત્રથી પતિત=ચારિત્રના પરિણામથી રહિત, એવા શ્રાવક વળી, તે તનુધમાં હોય=અલ્પ ધર્મના અભ્યાસી હોય, તેને પણ=અવિરતિવાળા શ્રાવકને પણ, જ્ઞાન તે જ પ્રધાન છે=જ્ઞાનના બળથી પ્રધાનરૂપે તેઓ સંસારસાગરથી તરે છે. મુનિને તો બેઉ=ચારિત્ર ક્રિયાસહિત અને જ્ઞાન એ બેઉ, પદાર્થ મુખ્ય છે. અત્ર=અહીં=શ્રાવકને જ્ઞાન પ્રધાન છે અને મુનિને ક્રિયા અને જ્ઞાન બેઉ પ્રધાન છે તેના વિષયમાં, ગાવથથા ="આવશ્યકસૂત્ર'ની ગાથા બતાવે છે –
ચરિત્તમ ર મંથન્ને =ચારિત્રભ્રષ્ટ અને મંદધર્મમાં, સવય વંસળવવો=શ્રાવક દર્શનપક્ષવાળો હોય =સમ્યગદર્શનના પક્ષવાળો હોય છે તેથી શક્તિના પ્રકર્ષથી જ્ઞાનના અભ્યાસમાં જ યત્ન કરવાવાળો હોય છે. પરોgિp સૉ=પરલોકકાંક્ષી એવા સાધુમાં, સંસારિત્તપમ =દર્શનચારિત્રપક્ષ છે-સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યમ્ ચારિત્રમાં અતિશયથી યત્ન છે. I૧ (આવશ્યકલિથુક્તિ, ગાથા-૧૧૬૫)
રૂતિ વર્ષના—આ પ્રમાણેનું વચન હોવાથી, જ્ઞાનપ્રથાનત્વમાદરવ—જ્ઞાનનું પ્રધાનપણું આદરવું જોઈએ. તિ માટ=એ પ્રકારનો પ્રસ્તુત ગાથાનો ભાવ છે. II૧૫/૧રા
