________________
१८४२
શાખા - ૧૧ અનુપ્રેક્ષા
પ્ર.૧ નીચેના પ્રશ્નોના વિસ્તારથી જવાબ આપો.
૧. અસ્તિસ્વભાવ, નાસ્તિસ્વભાવ, નિત્યાનિત્યસ્વભાવ ન માનવામાં શું આપત્તિ આવે ?
૨. ભેદાભેદસ્વભાવ અને એકાનેકસ્વભાવ ન માનવામાં શું આપત્તિ આવે ?
૩. ગુણની વ્યાખ્યા જણાવી અસ્તિતા અને અગુરુલઘુતા વિશે સમજાવો.
૪.
‘પરમસ્વભાવ’ ઉપર છણાવટ કરો.
૫. બૌદ્ધમતમાં કૃતનાશ-અકૃતાગમ દોષ શી રીતે આવે ? તેનું નિરાકરણ શી રીતે થાય ? વિશેષ ગુણો જણાવો. એમાંથી છ દ્રવ્યમાં કયા કયા વિશેષ ગુણો હોય છે ? કાર્ય-કારણભાવ વિશે બૌદ્ધમત દર્શાવી તેની અસંગતિ જણાવો.
૬.
૭.
૮. ભવ્યાભવ્યસ્વભાવનું સ્વરૂપ જણાવો. તે સ્વીકારીએ નહિ તો શું આપત્તિ આવે ? ૯. અચેતનતાને અને અમૂર્તતાને શા માટે અભાવાત્મક માની ન શકાય ?
પ્ર.૨ નીચેના પ્રશ્નોના સંક્ષેપથી જવાબ આપો.
સામાન્યસ્વભાવના અને વિશેષસ્વભાવના પ્રકાર જણાવો.
દસ સામાન્ય ગુણો કયા છે ? એમાંથી પ્રત્યેક દ્રવ્યમાં કયા ગુણ હોય છે ? તથાભવ્યત્વ એટલે શું ?
વસ્તુતા અને પ્રમેયતા પર પ્રકાશ પાથરો.
૧.
૨.
૩.
૪.
૫. એકસ્વભાવ, અનેકસ્વભાવ અને ભેદાભેદસ્વભાવની વ્યાખ્યા સદૃષ્ટાંત સમજાવો. ચૈતન્ય સામાન્યગુણ પણ છે અને વિશેષગુણ પણ છે - સમજાવો. અગિયારમી શાખાનો વિષય શું છે ?
૬.
૭.
૮. પુદ્ગલના સ્વભાવલક્ષણ સ્વરૂપ ગ્રહણગુણનું સ્વરૂપ સમજાવો. સમવાય સંબંધ માનવામાં શું આપત્તિ આવે ?
૯.
૧૦. જૈનદર્શનમાન્ય તથા બૌદ્ધદર્શનમાન્ય અમૂર્ત પદાર્થ જણાવો.
પ્ર.૩ વાક્ય સાચું છે કે ખોટું ? ખોટું હોય તો સુધારીને લખો.
૧. સ્વભાવગુણ વિભાગગુણનો વ્યાપ્ય છે.
૨. અસ્તિસ્વભાવના અસ્વીકારમાં બધી વસ્તુ એકસ્વરૂપ બનવાની આપત્તિ આવે.
૩.
એકસ્વભાવ એટલે જ નિત્યસ્વભાવ.
૪. નિત્યસ્વભાવ અને અનિત્યસ્વભાવ વ્યાપ્યવૃત્તિ છે.
૫.
વસ્તુ સ્વતઃ વ્યંગ્ય કે વ્યંજકવ્યંગ્ય - એમ બે પ્રકારે હોઈ શકે.
૬.
અસ્તિત્વ સામાન્યગુણ છે - આવું તત્ત્વપ્રદીપિકામાં જણાવેલ છે.
