Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 03

SR No.: 022380
Original Sutra Author: N/A
Author: Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh
Publication Year: 2013
Total Pages: 482
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Book_Devnagari
File Size: 16 MB

Page 77

७११
• कर्मापेक्षा अनित्याऽशुद्धपर्यायार्थिका 0 પર્યાયઅર્થો, અનિત્યઅશુદ્ધો, સાપેક્ષ કર્મોપાધિ રે;
સંસારવાસી જીવનઈ જિમ, જનમ-મરણહ-વ્યાધિ રે ૬/૬ (૭૯) બહુ. કપાધિસાપેક્ષ અનિત્ય અશુદ્ધ પર્યાયાર્થિક એહ છઠો ભેદ *જાણવો. જિમ “સંસારવાસી જીવનઈ શ જનમ-મરણ-વ્યાધિ છઈ” – ઈમ કહિયઈ. ઈહાં જન્માદિક પર્યાય જીવના કર્મસંયોગજનિત અનિત્ય અશુદ્ધ षष्ठं पर्यायार्थिकभेदं प्रतिपादयति - ‘अनित्येति ।
अनित्याऽशुद्धपर्यायनय उपाध्यपेक्षकः।
સંસારનો યથા બન્મ-મરા-વ્યાધિપર્યાદા ૬/૬ प्रकृते दण्डान्वयस्त्वेवम् – उपाध्यपेक्षकः अनित्याऽशुद्धपर्यायनयः, यथा ‘संसारिणः जन्म -મરા-વ્યાધિપર્યા?'પદ/દા.
___ उपाध्यपेक्षकः = कर्मजन्योपाधिसापेक्षः अनित्याऽशुद्धपर्यायनयः = अनित्याऽशुद्धविषयग्राहकः । पर्यायार्थिको नय उच्यते । यथा 'संसारिणो जीवस्य जन्म-मरण-व्याधिपर्ययाः भवन्ति' इति अनेनोच्यते।। तदुक्तं नयचक्रे द्रव्यस्वभावप्रकाशे च “भणइ अणिच्चाऽसुद्धा चउगइजीवाण पज्जया जो हु। होइ विभाव- ण अणिच्चो असुद्धओ पज्जयत्थिणओ ।।” (न.च. ३२, द्र.स्व.प्र. २०४) इति । यथोक्तम् आलापपद्धतौ अपि का “વર્ષોધસાપેક્ષસ્વમવોડનિત્યાગશુદ્ધપર્યાયાર્થિ, કથા સંસારિબાપુત્પત્તિ-કરો તઃ(...૭) તા जन्म-मरणप्रभृतिलक्षणानां कर्मजन्योपाधीनामनित्यत्वादशुद्धत्वाच्चाऽस्य अनित्याऽशुद्धपर्यायार्थिकत्वं માવતરરિાઃ - દેવસેનસંમત પર્યાયાર્થિકનયના છઠ્ઠા ભેદને ગ્રંથકારશ્રી છઠ્ઠા શ્લોકમાં દર્શાવે છે :
પર્યાયાર્થિકના છઠ્ઠા ભેદનું વિવરણ જ શ્લોકાથી - કર્મોપાધિસાપેક્ષ અનિત્યઅશુદ્ધ પર્યાયાર્થિકનય કહેવાય છે. જેમ કે “સંસારી જીવના , જન્મ-મરણ-વ્યાધિ વગેરે પર્યાયો હોય છે' - આવું વાક્ય. (૬/૬)
વ્યાખ્યા) :- કર્મજન્ય ઉપાધિની અપેક્ષાથી પોતાનું મંતવ્ય રજુ કરનાર નય અનિત્ય-અશુદ્ધ 1 વિષયગ્રાહક પર્યાયાર્થિકનય કહેવાય છે. જેમ કે “સંસારી જીવના જન્મ, મરણ, રોગ વગેરે પર્યાયો હોય છે' - આવું કર્મોપાધિસાપેક્ષ અનિત્યઅશુદ્ધ-પર્યાયાર્થિકનય કહે છે. નયચક્ર અને દ્રવ્યસ્વભાવપ્રકાશ . ગ્રંથમાં જણાવેલ છે કે “ચારેય ગતિમાં રહેલા જીવોના અનિત્ય અને અશુદ્ધ પર્યાયોને જે નય કહે તે વિભાવ અનિત્ય અશુદ્ધ પર્યાયાર્થિકનય જાણવો.” આલાપપદ્ધતિ ગ્રંથમાં પણ જણાવેલ છે કે “કર્મોપાધિસાપેક્ષસ્વભાવવાળો અનિત્ય-અશુદ્ધ પર્યાયાર્થિકનય છઠ્ઠો ભેદ છે. જેમ કે “સંસારી જીવોના જન્મ અને મરણ થાય છે' - આવું વચન.” જન્મ, મરણ વગેરે અવસ્થાઓ કર્મજન્ય ઉપાધિસ્વરૂપ • મ.માં “અર્થ પાઠ. શાં.માં “અરથો પાઠ. આ.(૧)નો પાઠ લીધો છે. 8 મો.(૧)માં “નિત્ય’ અશુદ્ધ પાઠ. જે પુસ્તકોમાં અનિતિ' પાઠ. કો.(૧૩)નો પાઠ લીધો છે. * પુસ્તકોમાં “જાણવો’ પાઠ નથી. કો.(૧૩)માં છે. જે પુસ્તકોમાં “અનિત્ય' પાઠ નથી. કો.(૭+૧૩)+ લી.(૨+૩)માં છે. 1. મળત્યનિત્યાંશુદ્ધાંગ્ઝતુતિનીવાનાં પાન યો હિ મવતિ विभावाऽनित्योऽशुद्धपर्यायार्थिको नयः ।।