________________
૭૦
દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયના રાસના છૂટા બોલ પુદ્ગલ દ્રવ્ય સિવાય અન્ય દ્રવ્યમાં તે ગુણ રહેતો નથી. જો કે સર્વ મૂર્ત દ્રવ્યોમાં મૂર્તિત્વ રહે છે એ અપેક્ષાએ મૂર્તત્વને સામાન્ય ગુણ સ્વીકારેલ છે તો પણ અમૂર્ત દ્રવ્યોમાં મૂર્તિત્વગુણ રહેતો નથી, માત્ર મૂર્તમાં જ રહે છે, તે અપેક્ષાએ મૂર્તત્વ એ મૂર્ત એવા પુદ્ગલનો વિશેષ ગુણ છે.
(૧૭) અમૂર્તત્વ :- અમૂર્તત્વ એ પુદ્ગલ સિવાયનાં સર્વ દ્રવ્યોનો વિશેષ ગુણ છે; કેમ કે અમૂર્તત્વ એ પુદ્ગલને છોડીને સર્વ પદાર્થોમાં રહે છે. જો કે સર્વ અમૂર્ત દ્રવ્યોમાં અમૂર્તત્વ રહે છે એ અપેક્ષાએ અમૂર્તત્વને સામાન્ય ગુણ સ્વીકારેલ છે તોપણ મૂર્ત દ્રવ્યોમાં અમૂર્તત્વ ગુણ રહેતો નથી, માત્ર અમૂર્તમાં જ રહે છે તે અપેક્ષાએ અમૂર્તત્વ એ પુદ્ગલ સિવાયનાં સર્વ અમૂર્ત દ્રવ્યોનો વિશેષ ગુણ છે. મૂળ બોલ :વિશેષ ગુણોના આશ્રયભૂત દ્રવ્યો :આત્મ | મુગલા
આકાશા-| કુલ | નિકાયધર્મ | અધર્મ| નિકાય'કાળ|દ્રવ્યો
x | X | ૧ ૨. દર્શન ૩. સુખ ૪. વીર્ય ૫. વર્ણ ૬. ગધ
વ્ય
૧. શાન
x
x
T
x
x
x
x
|
x
/
1
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
૭. રસ
x
x
x
૮. સ્પર્શ | ૯. ગતિ હેતુતા ૧૦. સ્થિતિહેતુતા ૧૧. અવગાહના હેતુતા ૧૨. વર્તનાહેતુતા | x ૧૩. ચેતનવ
1
x
|
|
|
|
x
