________________
આયુષ્યપ્રાણ વન
૪. પ્રશ્ન— કયા જીવને કયું આયુષ્ય હોય ? ૪. ઉત્તર— સઘળા દેવતાએ, સઘળા નારકીએ તથા અસંખ્યતા વર્ષના આયુષ્યવાળા યુગળિયા-મનુષ્ય ને તિયāા ‘ નિરૂપમ અનપવનીય,' આયુષ્યવાળા હાય છે; ચરમશરીરી (તેજ ભવમાં તેજ શરીરી દ્વારા મેક્ષે જનારા) મહાત્માઓ, બળદેવા, વાસુદેવા, ચક્રવિત્તિઓ, ગણધરો તથા તિર્થંકરોને સાપક્રમ-અનપવનીય' તેમજ ‘ નિરૂપક્રમ-અનપવનીય' એમ એ જાતનાં આયુષ્ય હાય છે, અને બાકીના બધા જીવાને ૧ સાપકમ-અપવતનીય, ૨ સાક્રમ-અનપનીય અને ૩ નિરૂપક્રમ-અનપવનીય, એમ ત્રણે પ્રકારનાં આયુષ્ય (યથા સંભવ) હાય છે.
૧૨૪
૧ વતત્ત્વ.
૫. પ્રશ્ન— કયા જીવ કયારે આયુષ્ય માંધે ? અર્થાત્ દરેક જીવને આયુષ્ય બાંધવાના એક સરખા જ કાળ કે નિયમ છે કે ફેરફાર છે ?
૫. ઉત્તર- દેવતાઓ, નારકીએ, તથા અસ ખ્યાતા વના આયુષ્યવાળા યુગળિક મનુષ્ય તે યુગળિક તિય ચા, પેાતાનુ છ માસ જેટલુ આયુષ્ય બાકી રહે ત્યારે પાવનું' (આગલા ભવનું) આયુષ્ય બાંધે છે. નિરૂપક્રમ (અનપવનીય) આયુષ્યવાળા, પૃથ્વીકાય, અકાય (પાણી), તેઉકાય(અગ્નિ),
