________________
૮૨
પદ્યાનુવાદ વિવેચનાદિયુત નવતત્ત્વ પ્રકરણ.
વળી ચક્ષુ અપ્રાપ્યકારી હેવાથી જ અત્યંત પાસે રહેલા તેમજ અડકેલા અંજનને કે તણખલાને
ન - તમારું કથન સત્ય છે, પરંતુ કમળના ઉપરા ઉપરી મૂકેલા સે પાંદડાંને તીક્ષણ ભાલુથી ભેદી નાંખનાર પહેલવાન માને કે, મેં એકી સાથે સો પાંદડાં ભેદી નાંખ્યાં, તે તે તેની ભ્રમણા છે. કારણ કે- જ્યાં સુધી સૌથી ઉપરનું પાંદડું નહિ ભેદાય ત્યાં સુધી તેની નીચેનું બીજું નહિં ભેદાય અને બીજું નહિં ભેદાય ત્યાં સુધી તેની નીચેનું ત્રીજું નહિં ભેદાય. એમ અનુક્રમે એક પછી એક પાંદડું ભેદાય છે, છતાં સમયની અતિ સૂક્ષ્મતાને લઈને એકી સાથે ભેદાયાની જેમ ભ્રમણ થાય છે, તેમ અહિં પણ શાખા દીઠ પછીથી જ ચંદ્ર દેખાય છે છતાં બન્નેને એક કાળે જોવાનું જે જ્ઞાન થાય છે, તે કેવળ ભ્રમણાજ છે અને તે કાળની સૂક્ષ્મતાને જ આભારી છે. માટે ભ્રમણાવાળા ખોટા ઉદાહરણથી ચક્ષુની પ્રાપ્યકારિતામાં વાંધો આવતો નથી. | જૈન- તમે ચક્ષને પ્રાયકારી કહે છે, તે તે દેખાતા માંસના ગેળારૂપ છે કે તેથી કેદ જુદી જ સૂમ વસ્તુ છે ?
નૈવ- ચક્ષુ એ એક જાતના માંસના ગોળારૂપ છે.
જૈન- વારૂ. તે માંસના ગળાને પદાર્થ આવીને ભેટે છે કે તે પદાર્થને જઈને ભેટે છે?
નૈવ- માંસના ગાળારૂપ ચક્ષને પદાર્થ આવીને ભેટે છે.
