________________
() नवतंत्वबोध.
तत्र हास्यषहूं. हास्य-रति-अरति-शोक-जय जुगुप्सालकणं ज्ञातव्यम् ।
तभा १ हास्य, २ २ति, 3 २१२ति, ४ , ५ सय, मने જુગુપ્સા એ છ હાસ્યાદિષક (હાસ્ય વિગેરે ) કહેવાય છે.
तत्र येन सनिमित्तं निनिमित्तं वा हास्य स्यात् तत् हास्यमोहनीयं ।
તેમાં જે વડે કાંઈ નિમિત્તથી વા નિમિત્ત વગર હાસ્ય થાય તે હાસ્યમેહનીય કહેવાય છે.
येन मनोहरेषु शब्दरूपादिपदार्थेषु रागः स्यानत् रतिमोहनीयम् ।
જે વડે શબ્દ રૂપ વિગેરે મનોહર પદાર્થોમાં રાગ થાય તે રતિ મેહનીય કહેવાય છે. __ येन पुनः अमनोहरेषु तेषु उद्येगः स्यात् तत् अरतिमोहनीयं ।
જે વડે જે તે શબ્દ રૂપાદિ પદાર્થ મનહર ન હોય તે ઊગ થાય તે અતિએહનીય કહેવાય છે.
येन अनीष्टवियोगादिदुःखं ध्रियते तत् शोकमोहनीयं ।
જેનાથી ઈષ્ટિનો વિયોગ વિગેરે દુ:ખ ધારણ થાય તે શેકમહનીય કહેવાય છે. ___ येन जीवानां नानाविधनिमित्तैर्नयभुत्पद्यते तत् नयमोहनीयं ।
