________________
યોગશાસ્ત્ર પંચમ પ્રકાશ
પ્રાણાયામે ગતિરછેદઃ શ્વાસપ્રશ્વાસયામતઃ; રેચકઃ પૂરકÅવ કુંભકઐતિ સ ત્રિધા. પ્રત્યાહારસ્તથા શાંત ઉત્તરવ્યાધરસ્તથા; એલિસે દૈશ્ચતુર્ભિતુ સમધા કીર્ત્યતે પરે યત્કાષ્ઠાદતિયત્નેન નાસાબ્રહ્મપુરાનનઃ; બહિ: પ્રક્ષેપણ વાગેઃ સ રેચક ઇતિ સ્મૃતઃ સમાકૃષ્ટ યદાપાનાત્ પૂરણ સ તુ પૂરકઃ; નાભિપન્ને સ્થિરીકૃત્ય રાધન સ તુ કુંભકઃ. સ્થાનાત્થાનાંતરાત્ક: પ્રત્યાહારઃ પ્રકીર્તિતઃ; તાલુનાસાનનદ્વારેનિરાધઃ શાંત ઉચ્યતે. આપીયેા" યદુષ્કૃષ્ય હૃદયાદિષુ ધારણમ; ઉત્તરઃ સ સમાખ્યાતા વિપરીતસ્તતધરઃ.
રચનાદુદરવ્યાધેઃ કસ્ય ચ પરિક્ષયઃ; પુષ્ટિ પૂરકયેાગેન વ્યાધિઘાતશ્ચ જાયતે. વિકસત્યાશુ હપદ્મ ગ્રંથિરતવિ ભિદ્યતે; અલસ્થય વિવૃદ્ધિÆ કુ'ભનાદ્ ભવત સ્ફુટમ્ . પ્રત્યાહારાદ્ અલ ક્રાંતિòષશાંતિૠ શાંતત; ઉત્તરાધરસેવાતઃ સ્થિરતા કુંભકસ્ય તુ.
પ્રાણમપાનસમાનાવુદાન બ્યાનમેવ ચ; પ્રાણાયામ ચૈત્ સ્થાનવર્ણક્રિયાથ બીજવિત્. પ્રાણા નાસાગ્રહન્નાભિપાદાંગુષ્ટાંતગે। હત્િ ; ગમાગમપ્રયાગેણુ તયેા ધારણેન ચ.
૩૫૭
ૐ
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
