________________
नवतत्त्वसंग्रहः
१३०
शरीरथी अलग होय ते अवधि 'असंबंध' कहीए. ते असंबंध अवधिका धणी दूरसे तो देखे पण 'नवजीकसे न देखे. ते जीव अने अवधिज्ञानका क्षेत्रके विचाले अंतर पडे इति भावः . हिवै जे संबद्ध अवधिज्ञान होय तेह नउ क्षेत्र आश्री संख्याता अने असंख्याता योजन प्रमाण विषय है तिम जे असंबद्ध अवधिज्ञान होवे तिसका क्षेत्र आश्री इम हीज विषय जाननी, परंतु ते धणी अने अवधिके क्षेत्रके विचाले अंतर पडे ते (५६) यंत्रसेअसंबद्ध अवधि ४ संख्यात योजन
संख्यात योजन
असंख्य योजन
असंख्य योजन असंख्य योजन अंतर संख्येय योजन
अंतर ४
असंख्य योजन
संख्यात योजन अंतर एह असंबंध अवधिके ४ भंग है अने जे संबद्ध अवधि हूइ ते कितनाक तो लोकसंबंधे लोकान्ते जाय लागे पिण अलोकमे नही गया अने जो अलोक संबंध हूइ तो अलोक लोक सरीखा खंड असंख्याता व्यापे इति १३मा क्षेत्रद्वार संपूर्णम्.
हिवै गतिद्वार १४मा. ते गति आदिक वीस द्वारे यथासंभवे मतिज्ञानवत् विचारणा इति. हिवै अवधि लब्धिसे अवधिज्ञान होय है. प्रसंगात् शेष लब्धिका स्वरूप लिख्यते - १ आमोसहिजिनके शरीरके स्पर्शे सर्व रोग जाये. २ विप्पोसहि-विट्प्रसवण अर्थात् 'वडीनीति 'लघुनीति ही औषधि है. ३ खेलोसहि- श्लेष्म जिनका औषधि है. ४ जल्लोसहि - जिनकी मयल ही औषधि है. ५ सव्वोसहि—-शरीरका अवयव सर्व औषधिरूप है. ६ संभिन्नसोउ - एक इन्द्रिये करी सर्व इन्द्रियांनी विषये जाणे. ७ ओहि सर्व रूपी द्रव्य जिस करी जाणे ते अवधि. ८ उज्जुमइ - अढाइ अंगुल ऊणा मनुष्यक्षेत्रमे मनके भाव जाणे. ९ विउलमइ - संपूर्ण मनुष्यक्षेत्रमे मनके भाव जाणे. १० चारण-विद्यासे विद्याचारण, तपसे जंघाचारण आकाशमे उडे. ११ आसीविस - शाप देणे की शक्ति ते 'आशीविष' लब्धि. १२ केवली - केवलज्ञान, केवललब्धि. १३ गणहर - गणधरपणा पामे ते गणधरलब्धि. १४ पुव्वधर - 'पूर्वाणां ज्ञान होना ते 'पूर्व' लब्धि. १५ अरिहंत - त्रैलोक्यना पूजनीक ते 'तीर्थंकर' लब्धि. १६ चक्कवट्टी - चक्रवर्तिपणा पामे ते 'चक्रवर्ति' लब्धि. १७ बलदेवबलदेवपणा पावणा ते ‘बलदेव' लब्धि. १८ वासुदेव - वासुदेवपणा पावणा ते 'वासुदेव' लब्धि. १९ खीर-महु-सप्पिरासव - खीर - चक्रवर्तीना भोजन, महु- मिश्री दूध, सप्पि - घृत ऐसा मीठा वचन. २० कोठबुद्धि- जैसे कोठेमे बीज विणसे नही तैसे सूत्रार्थ विणसे नही. २१ पयाणुसारीएक पदके पठनेसे अनेक पद आवे. २२ बीयबुद्धि - एक पदके पढनेसे अनेक तरे के अर्थ जाणे. २३ तेयग-जिणे तपविशेषे करी तेजोलेश्या उपजे. २४ आहारग - चवदेपूर्वधर आहारक शरीर करे (जब) शंका पडे. २५ सीयलेसाय - शीतलेश्या उपजे तपविशेषे करी. २६ वेयव्वदेह-घणे रूप करवानी शक्ति. २७ अक्खीणमहाणसी - आहार जां लगे आप न जीमे तां लगे ओर जीमे तो खूटे नही. २८ पुलाय - चक्रवर्ती आदिकनी सैन्या चूर्ण करनेकी शक्ति.
१. पासेथी । २. पुरीष । ३. मूत्र । ४. मेल । ५ पूर्वोनुं ।