________________
नव तत्त्व નવ તત્ત્વ- જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ અને મોક્ષ.
જીવ અને અજીવ એ તત્ત્વ (ય) જાણવા ગ્ય છે. પુણ્ય–નિશ્ચયથી સાધુને છોડવા ગ્ય છે.
ગૃહસ્થને વ્યવહારથી આદરવા યોગ્ય છે. પાપ, આશ્રવ, બંધ– હેય) છોડવા યોગ્ય છે. સંવર, નિજ રા, મેક્ષ (ઉપાદેય) આદરવા યોગ્ય છે. જીવ તવનાં ૫૬૩ ભેદ જીવ વિચારમાં બતાવ્યા છે.
અહિં, ચૌદ ભેદ ગણાવ્યા છે. ૧૪ જીવ તત્વના ૧૪ ભેદ ૪ એકેન્દ્રિયના–૪ ભેદ સૂફમ–બાદર, પર્યાપ્ત
અપર્યાપ્ત ૬ બેઈન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય, ચઉરિન્દ્રિય (વિગલેન્દ્રિય)નાં
- પર્યાપ્તા–અપર્યાપ્તા મલી ૬ ભેદ. ૪ પંચેન્દ્રિયના-ગર્ભજ - સમુચ્છિમ, પર્યાપ્તા – – અપર્યાપ્ત મલી કુલ ૪ ભેદ થાય છે. ૧૪
( ઉત્તરભેદ-પ૬૩)
