________________
(૧) સૂર્ય, (૨) ચંદ્ર, (૩) પ્રહ, (૪) નક્ષત્ર અને (૫) પ્રકીર્ણકપરચુરણ છુટાછવાયા તારા એ પાંચ પ્રકારના જ્યોતિષ્ક દેવ છેએ દરેકના બે પ્રકાર છે:- (૧) ચરતિષ્કન્ફરતા અને (૨) સ્થિરતિષ્ક–પ્રભારૂપે સ્થિર. ચરતિષ્ક દેવ મનુષ્યલેકમાં ગતિશીલ છે; સ્થિતિષ્ક મનુષ્યલકની બહાર સ્થિરતેજોમય છે. ચરોતિષ્કની ગતિના કારણે કાલગણના શક્ય બને છે. *
(૧) સૌધર્મ, (૨) ઈશાન, (૩) સનસ્કુમાર, (૪) મહેન્દ્ર, (૫) બ્રહ્મલેક, (૬) લાંતક, (૭) મહાશુક્ર, (૮) સહસ્ત્રાર, (૯) આણુત, (૧૦) પ્રાણત, (૧૧) આરણ અને (૧૨) અચુત એ બાર પ્રકારના કપન વૈમાનિક દેવ છે. ૩
(૧) નવવેયક અને (૨) પાંચ અનુત્તર એ બે પ્રકારના કલ્પાનીત વૈમાનિક દેવ છે.૩
(૧) સુદર્શન, (૨) સુપ્રતિષ્ઠિત, (૩) મનોરમ, (૪) સર્વતોભદ્ર, (૫) સુવિશાલ, (૬) સુમનસ, (૭) સૌમનસ, (૮) પ્રીયંકર અને (૯) નંદિકર એ નવપ્રકારના નવરૈવેયક વિમાનના કલ્પાતીત દેવ છે.
(૧) વિજય, (૨) વૈજયંત, (૩) જયંત, (૪) અપરાજિત અને (૫) સર્વાર્થસિદ્ધ એ પાંચ પ્રકારના પાંચ અનુત્તરવિમાનને કપાતીત દેવ છે.૩
(૧) ઈન્દ્ર, (૨) સામાનિક, (૩) ત્રાયસ્ત્રિ, (૪) પારિવા, (૫) આત્મરક્ષ, (૬) લેપાલ, (૭) અનીક, (૮) પ્રકીર્ણ, (૯) અભિયોગ્ય અને (૧૦) કિબિષક એ દશ પ્રકારની જાતિઓ ભવનપતિ ૧ જુઓ તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અ. ૪ સૂ. ૧૩
૧૪ ૧૫
