________________
૧૩૨
દેશવિરત ગુણસ્થાને જીવને જઘન્યથી મધ, માંસ આદિને ત્યાગ, પૂલહિંસાનો ત્યાગ, દેવપૂજા, ગુરૂપાસના, સ્વાધ્યાય આદિષટકર્મ અને નવકારસ્મરણ; મધ્યમથી આવકના ૨૧ ગુણ ૧ ઉભયટેકઆવશ્યક, અભક્ષ્ય અનંતકાયનો પરિહાર-ત્યાગ, સદાચાર, બારવ્રત કે તેમાંનું કોઈ એક કે અધિકત્રત; અને ઉત્કૃષ્ટથી ભાવ શ્રાવકના ૧૭ ગુણ, ૧ સયિત દ્રવ્યને ત્યાગ, શ્રાવકની અગિયાર પડિયાપ્રતિમા, એકાશન આહાર, નવાવાડપૂર્વક શ્રેષ્ઠ બ્રહ્મચર્ય, ગ્રહવ્યાપારત્યાગ, બારવ્રત, મહાવ્રતને ઇચ્છુક, વડૂ આવશ્યક આદિ હોય છે. ? આમ ધર્મપ્રવૃત્તિનો આશ્રય મળતાં જીવને આ ગુણસ્થાને મુખ્ય ગણાતાં આdઅને રૌદ્ર એ બે ધ્યાન ક્રમશઃ મંદ, મંદતર, મંદતમ બનતા જાય છે.
શ્રાવકના એકવીશ ગુણ જીવનમાં ઉતારતાં અને ભાવ શ્રાવકના સત્તર ગુણ અનુસાર જીવન જીવન જીવને મુનિજીવનના ઉત્કટ સદાચાર પ્રતિ રૂચિ થાય છે, પરિણામે તેને વિકાસ સાધવા સાધુપણું લેવાની ભાવના થાય છે.
વિશેષ ધર્મ અથવા બારવ્રતઃ
બારવ્રતના બે વિભાગ છેઃ (૧) અણુવ્રત, અને (૨) શીલવત. અણુવ્રત પાંચ ઇં; અને શીલવ્રતના બે વિભાગ છે: (૧) ત્રણ ગુણવ્રત અને (૨) ચાર શિક્ષાત્રત. આ બારવ્રત સમ્યગદર્શન સહિત લેવામાં આવે છે.
ઉપરના બારવ્રતના દરેકના પાંચ અતિચાર છે. વ્રત પાલનમાં અનાભોગે-અનિચ્છાએ અજાણતાં સંભવતી ખલના એ અતિચાર છે. આવી ખલના અનિચ્છાએ દેવા છતાં તે સ્વીકૃતવ્રતને મકાન કરે છે. આ અતિચાર જાણવા ગ્ય છે; પરંતુ આચરવા યોગ્ય
૧ જુઓ પરિશિષ્ટ નં. ૭
