________________
બાદર જળનું ૭,૦૦૦ વર્ષ, બાદર અગ્નિનું ૩ રાત્રિદિવસ, બાદરવાયુનું ૩,૦૦૦ વર્ષ અને પ્રત્યેક વનસ્પતિનું ૧૦,૦૦૦ વર્ષ એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ આયુ છે.
બે ઇન્દ્રિયનું ૧૨ વર્ષ, ત્રિ ઇન્દ્રિયનું ૪૯ દિવસ, ચતુરિન્દ્રિયનું ૬ માસ એ પ્રમાણે વિકલેન્દ્રિય જીવનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય હોય છે.)
ગર્ભજ પંચેન્દ્રિય જલચર તિર્યંચ, ગર્ભજઉર પરિસર્ષસ્થલચરતિર્યંચ એ દરેકનું ઉત્કૃષ્ટ આયુ ૧ પૂર્વકેટવર્ષ છે. ૧પૂર્વ=૦,૫,૬૦,૦૦,૦૦ ૭૦૦.૦૦૦=૪૦૦,૦૦૦૪૮૪,૦૦,૦૦૦)
ગર્ભજપંચેન્દ્રિય ચતુષ્પદ સ્થલચર તિચ અને ગર્ભજ મનુષ્ય એ દરેકનું ઉત્કૃષ્ટ આયુ ૩ પલ્યોપમ છે.
સંમૂર્છાિમ પંચેન્દ્રિય ચતુષ્પદ સ્થલચરતિયચનું ૮૪,૦૦૦ વર્ષ; સંમૂચ્છિમ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર તિર્યંચનું ૫૩૦૦૦ વર્ષ; સંમૂછિમ પંચેન્દ્રિય ભુજપરિસર્પ સ્થલચરતિર્યંચનું ૪૨૦૦૦ વર્ષ, સંમૂછિમ પંચેન્દ્રિય ખેચર તિર્યંચનું ૭ર૦૦૦ વર્ષ અને ગર્ભજ બેચરતિયચનું પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ એ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ આયુ હોય છે. સંમૂર્છાિમ મનુષ્યનું જધન્ય તેમજ ઉત્કૃષ્ટ બાયુ અંતમુહૂર્તનું હોય છે. ૩
ભવનપતિ દેવ. ભવનપતિ દેવી, વ્યંતરદેવ, વ્યંતરદેવી, એ દરેકનું જધન્ય આયુષ્ય ૧૦,૦૦૦ વર્ષ અને ઉત્કૃષ્ટ આયુ અનુક્રમે સાગરેપમ સાધિકાજ કા પલ્યોપમ, ૧ પલ્યોપમ અને છે પોપમ એ પ્રમાણે હોય છે.
૧ જુઓ જીવવિચાર પ્રકરણ ગા. ૩૪ 2 જુઓ છવવિચાર પ્રકરણ ગા. ૩૮ ૪ જુઓ તત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અ૦ ૪ સૂ૦ ૨૯, ૩૦, ૧, ૩૨
છે અ૦ ૪ ૦ ૪૬, ૪૭
.
ગા, ૨૫-૬૬
દ ઇ
