________________
૪૨
શ્વાસેાશ્વાસનું કાલમાન આયુષ્ય પર નિર્ભર છે. ૧૦,૦૦૦ વર્ષાને સ્તકપ્રમાણ, પલ્યોપમાપુને વિસપ્રમાણ અને સાગરાપમાયુને પક્ષપ્રમાણુ એ પ્રમાણે શ્વાસેાશ્વાસનુ કાલમાન હેાય છે.
દેવાને કવલાહાર હાતા નથી; પરંતુ તેને લેામાહાર હેાય છે; તે પણ આયુષ્ય પર નિર્ભર્ છે. ૧૦,૦૦૦ વર્ષાયુને આંતરે દિવસે, પક્ષ્યાપમાયુને થકવે (૨થીટ દિવસે) અને સાગરાપમાયુને ૧૦૦૦ વના આંતરે આહાર હાય છે.
દેવાને પ્રાય: સાતવેદ્યુનીયના વિપાક અનુભવવાના હાય છે; તેના પ્રકાર દર છ માસે બદ્લાતા રહે છે. કવચિત્ અશાતાને ઉધ્ય થાય તે તે માત્ર તદૂત પ્રમાણુ હેાય છે.
જીની-પૂર્વ ગતિમાંથી દેવગતિમાં થતા જન્મ એ ઉપપાત છે. જૈનતર મિથ્યાત્વી બારમા દેવલોકસુધી, જૈનમિથ્યાત્વી નવગૈવેયકસુધી અને સમ્યગદૃષ્ટિ સર્વાં સિદ્ધવિમાનસુધી ઉપપાતથી જ જન્મ લઈ શકે છે. ચૌદપૂર્વી પાંચમા દેવલાકથી નીચે જતા નથી. મનુષ્ય અને તિય ચ વ મરીને ઉપપાતજન્મથી દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થાય છે. દેવગતિમાંથી ચવ્યા પછીની ગતિ મનુષ્ય અને તિયાઁચ એ એમાંથી એક હેાય છે.
સાત નારકપૃથ્વી, ધૃતપ્રાગભારા—સિદ્ધશિલા, જયેાતિ દેવનાં વિમાન, માનિકદેવનાં વિમાન આદિ આકાશમાં નિરાધાર છે; આમ નિરાધાર રહેવુ તે લેાકઅનુભવ-સ્વભાવ છે. આકાશ એ દરેકને આધાર છે, જ્યારે આકારાને ક્રાઇ આધારની આવશ્યકતા નથી. તી". કરભગવંતના કલ્યાણક પ્રસંગે થતા દ્રાસનક ૫, સુધાષાÜટને રણકાર આદિ તીર્થંકરના આત્માનેામહાન પુણ્યપ્રભાવ છે; લોકાન્તિકદેવનુ તીર્થંકરદેવાના દીક્ષાકલ્યાણકમાટે પ્રતીક્ષા કરતા રહેવું અને સમય થતાં ‘ તીં પ્રવર્તાવા ’એ વિજ્ઞાપ્તિ કરવા તેમના સ્થાને આવવું . આદિ તેમના આચાર છે.
'
