________________
૮૨૮
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે એક વાત ખાસ સમજવા જેવી છે કે સૂરિપુરંદર શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજ કે મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજનાં યોગવિષયક વચનો અંગે પણ ‘વિખેur તહેal' વિના વિકલ્પ તહરિ જ કરવાની હોય. પણ એમાં જ આખું જૈનશાસન આવી ગયું છે એવું માની લેવું એ તો દ્વાદશાંગીના અર્થથી ઉદ્ગાતા શ્રીતીર્થકર ભગવંતો, સૂત્રરચયિતા શ્રીગણધરદેવો, ને એમની પરંપરામાં થયેલા પ્રકરણાદિ અનેકવિધ ગ્રન્થોના સર્જક સેંકડો ગીતાર્થ મહાત્માઓ. એ બધાનો અપલાપ કરવા બરાબર છે. દ્વાદશાંગીનો કે એને અનુસરીને રચાયેલા અન્ય ગ્રન્થોનો વિરોધ થાય એ રીતે તો કોઈ ગ્રન્થપંક્તિઓનો અર્થ કરી ન જ શકાય. આખા જૈન વાધયમાં “ભૌતિક અપેક્ષા ઊભી થઈ છે? તો એની સફળતા માટે ધર્મ તો ન જ કરાય..” આવું એક પણ વાક્ય મળતું નથી.. ભૌતિક અપેક્ષાથી ધર્મ કરી રહેલા જીવને ગીતાર્થ મહાત્મા વારી રહ્યા હોય, એને ધર્મ કરતો અટકાવ્યો હોય.. આવું એકેય દષ્ટાન્ન મળતું નથી.. (હા, ધર્મમાં પાછળથી જોડેલી ભૌતિક અપેક્ષા વારવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય એવું દષ્ટાન્ન મળશે.. જેમ કે ચિત્રમુનિએ સંભૂતિમુનિને સ્ત્રીરત્નની ઇચ્છા છોડી દેવા ઘણું સમજાવ્યા. પણ તેઓ એ ઇચ્છા છોડવા તૈયાર ન જ થયા. ત્યારે પણ અનશન છોડી દેવાની સલાહ આપી નથી ..) ઉપરથી કોઈ ભૌતિક અપેક્ષાનો ઉપાય પૂછવા આવ્યું હોય ત્યારે ગીતાર્થ મહાત્માએ એ માટે પણ એને ધર્મ જ કરવાનો ઉપદેશ આપ્યો હોય એવાં ઢગલાબંધ દષ્ટાન્તો મળે છે.. તથા “જો તમે ધનઋદ્ધિને ઈચ્છો છો તો તમે પ્રભુપૂજા કરો... આવાં ઢગલાબંધ ઉપદેશવચનો મળે છે.. આવા આખા શ્રુતસાગરનો વિરોધ થાય એ રીતે યોગગ્રન્થોનાં વચનોનું વિવેચન કરવું એ કોઈ પણ સુજ્ઞને માન્ય ન જ કરે.
આ વાત સર્વત્ર સમજી રાખવા જેવી છે કે સરેરાશ શ્રોતાઓને ત્યાજ્ય ચીજ અત્યાજય ભાસે કે અત્યાજય ચીજ ત્યાજ્ય ભાસે એ
