________________
૧૩
જેવી પવિત્ર વાણીથી બેલ્યા કે “હે રાજન, તમે જન્મથી માંડીને ખરા અંતઃકરણથી મારી ભક્તિ કરી છે, તેથી સ્વર્ગે ગયા પછી પણ હું જાણે તમારા હૃદયમાં કોતરેલે હોઉં તેની પેઠે તમારાથી ભિન્ન નહિ રહે.
બીજું તમે મનઃ શુદ્ધિ પૂર્વક શ્રી જૈન ધર્મનું આરાધન કર્યું છે, તેના પ્રતાપથી તમને મેક્ષ પણ અતિ દુર્લભ નથી, તે સરૂનું શું કહેવું ?
ઇત્યાદિ વચનથી આશ્વાસન પામી તેણે સૂરિશ્રીના માનાર્થે ઉત્સવની રચના કરવા માંડી. સૂરિએ પિતે મનમાં નિરંજન નિરાકાર અને સચ્ચિદાનંદમય પરમાત્માનું ધ્યાન કરી પોતાના આત્માને તન્મય કરી નાંખ્યા. એ પ્રકારે તલ્લીને ધ્યાનમાં છેલ્લા ઉચ્છવાસ વખતે તેમણે દશમ દ્વારથી પ્રાણ છોડ્યા, સં. ૧૨૯.
એક વખન રાજા પ્રાતઃકાળમાં ઉડી ગુરૂ વિરહને વિલાપ કરતા હતો. “હે શ્રી હેમચંદ્ર સૂરિશ્વર ! આપે મારા લલાટમાંથી “રાજ્યને અંતે નરક છે” એવા અક્ષર કાઢી નાખ્યા છે. અને મને ભવંસમુદ્રમાંથી તારનાર નાવ તરીકે પણ આપજ થયા છે. માટે હું આપના પાદપદ્મ વંદન કરું છું.
થોડા મહિના થયા નહિ એટલામાં રાજાના ભત્રીજા અજયપાળે રાજ્યના લોભથી કુમારપાળને કઈ દુષ્ટના હાથે કપટથી ગેર ખવડા
વ્યું. તે વિષના ગે રાજાનું અંગ ધ્રુજવા લાગ્યું, અને તે સર્વ પ્રપંચ તેના સમજવામાં આવ્યો. રાજાને આવી સ્થિતિમાં જોઈ પાસે ઉભેલો એક કવિ છે –
कृतकृत्योऽसि भूपाल, कलिकालेपि भूतले । आमंत्रयति तेन त्वां, विधिः स्वर्गे यथाविधि ॥
