________________
જગતમાં કયા ગુણ સર્વથી શ્રેષ્ઠ તે સમ્બન્ધી ચર્ચા ચાલતાં સૂરિએ કહ્યું કે પરસ્ત્રી સાથે ભાઇ તરીકે વર્તવું અને તે સાથે સત્ત્વ ગુણની વૃદ્ધિ કરવી તે શિવાય આ જગતમાં ખીન્ને ઉત્તમ ગુણુ નથી. કહ્યું છે કેઃ—
प्रयातु लक्ष्मीश्च पलस्वभावा गुणा विवेकप्रमुखाः प्रयान्तु । प्राणाश्च गच्छन्तु कृतप्रयाणा: मा यातु सत्त्वं तु नृणां कदाचित् ॥
ભલે ચપળ સ્વભાવવાળી લક્ષ્મી જતી રહે, ભલે વિવેક પ્રમુખ ગુણા જતા રહે, અને પ્રયાણ કરવાને તત્પર પ્રાણ ભલે જાય, પણ મનુષ્યાનું સત્ત્વ કદાપિ નાશ ન પામશે. આ રીતે ઉપદેશામૃતનું પાન કરીને કુમારપાળ રવસ્થાનકે ગયા અને કેટલાએક દિવસ જયસિંહની સેવામાં રહી દધિસ્થળ તરફ વિદાય થયા,
cr
સિદ્ધરાજને રાજ્ય કરતા ઘણાં વર્ષો વીતી ગયાં, દેવ દેવીઓની અનેક માનતાઓ કરવા છતાં પુત્ર પ્રાપ્તિ થઇ નહિ તેથી છેવટ શ્રી હેમચદ્રાચાર્યની સાથે તે યાત્રા કરવા નીકળ્યો. શત્રુજય, ગિરનાર, વગેરે તીર્થની યાત્રા કરી, અને શ્રી હેમચંદ્ર સૂરિને પૂછ્યું કે “ મારે પુત્ર થશે કે નહિ ? ” સૂરિએ ત્રણ ઉપવાસ કરી બાદેવીને આરાધી નિર્ણય કરી લીધા અને રાજાને જણાવ્યું કે અનેક ઉપાય કર્યા છતાં તમને પુત્ર થનાર નથી. તમારા પછી ત્રિભુવન પાળને પુત્ર કુમારપાળ ગાદીએ બેસશે. આથી રાજા ખેદ પામ્યા, અને કુમારપાળને મરાવી નખાવવાથી પેાતાને સામેશ્વરની કૃપાથી પુત્ર પ્રાપ્તિ થશે, એવી મિથ્યા કલ્પના કરી કુમારપાળ ઉપર દ્વેષ ધારણ કરવા લાગ્યા. કુમારને મારવાના ઇરાદાથી સિદ્ધરાજે છૂપા મારા મેાકલી પ્રથમ તે ત્રિભુવન પાળને મારી નંખાવ્યા.
