________________
વડે
તે સમયે ગુજરાતની રાજધાની અણુહીલપુર પાટણના રાજા સિદ્ધરાજસિંહ રાજ્ય ગાદી પર હતેા; તેને અનેક યુક્તિ શ્રી હેમચંદ્ર મહારાજે જૈન ધર્મ પર આસ્થા વાળા કર્યાં હતા. તે વિષય સધી વિવેચન કરનાં ટોની નામનેા એક અંગ્રેજ વિદ્વાન જણાવે છે કે “ સિદ્ધહેમ વ્યાકરણની રચના શ્રી ડેમચંદ્રાચાર્યે સિદ્વરાજયસિંહના આગ્રહથી કરી તે નિઃસશય વાત છે. અને દેવસુરિ તથા હેમચંદ્રાચાર્યના સ’વાદમાં સિદ્ધરાજ અહર્નિશ ભાગ લેતા ” હેમાચા માં સમય સૂચકતા તથા વિદ્વતા અલૈાકિક પ્રકારની હતી તેના ઘણાં દૃષ્ટાન્તા મળી આવે છે.
એક વખત તેઓ શ્રી ચતુર્મુખ મંદિરમાં નેમિ ચરિત વાંચતા હતા; તેમાં તેમણે બ્રાહ્મણ સન્મુખ એવું પ્રતિપાદન કર્યું કે પાંડવ તથા કારવા જૈન ધર્મોનુયાયી થઈ ગયા હતા.
બ્રાહ્મણાએ ગુસ્સે થઇ જઇ સિદ્ધરાજને કહ્યું કે આચાય છતા આ પ્રમાણે કહે છે.
શ્રી હેમાચાયતે સન્માન પૂર્વક મેલાવી સિદ્ધરાજે તે બાબત પૂછ્યું, તે સાંભળી આચાર્ય મહારાજ મહાભારતના શ્લોક મેાલ્યા. अत्र भीमशतं दग्धं पाण्डवानां शतत्रयम् ॥ द्रोणाचार्यसहस्रं तु कर्णसंख्या न विद्यते ॥
અહીંયાજ સા ભીમ ત્રણસે પાંડવા અને હજાર દ્રોણાચાર્ય થઇ મરી પણ ગયા. અને કર્ણે કેટલા ઉત્પન્ન થયા તેની તા સંખ્યા પણ નથી. આ ઉપરથી ગર્ભિત સૂચન એ કર્યું કે તેમાં કેટલાક જૈન હાય તે અસંભવિત વાત નથી.