________________
(૫૫). पुनर्धातुः सकाशाद्यत्प्राप्तं पितृगृहात्तथा ॥ उढाया स्वर्णरत्नादि तत्स्यादौदयिकं धनम् ॥ १४ ॥ परिक्रमणकाले यदत्तं रत्नांशुकादिकं ॥ जायापतिकुलस्त्रीभिस्तदन्वाधेयमुच्यते ॥ १४१ ॥
વિવાહ સમયે માતાપિતાએ અગ્નિ તથા બ્રાહ્મણની સમક્ષ જે ધન અથવા ઘરેણાં વગેરે કન્યાને આપ્યાં હોય તે “અધ્યમિકૃત” સ્ત્રી ધન કહેવાય. ફરીને માતાપિતાને ઘેરથી ભાઈઓની સાક્ષીએ જે ઘરેણાદિક ધન કન્યા લાવે તે “અધ્યાધ્વનિક” સ્ત્રી ધન કહેવાય. છેકરાની વહુનું મોટું જોતાં તથા પગે પડતાં સાસુ સસરાએ જે ધન વહને પ્રીતીથી આપ્યું હોય તે “પ્રીતિજ” સ્ત્રીધન કહેવાય. પરણ્યા પછી ફરીથી પોતાના ઘરથી ભાઈ તરફથી તેણીને જે સોનું તથા રન વગેરે મળ્યાં હોય તે ઔદયિક સ્ત્રી ધન કહેવાય. ચેરીમાં વર કન્યા ફેરા ફરે છે તે ટાણે કઈ દંપતિએ અથવા કુલની સ્ત્રીઓએ રન વસ્ત્રાદિક જે કંઈ આપ્યું હોય તે અન્યાય સ્ત્રીધન જાણવું.
एतत्स्त्रीधनमादातुं न शक्तः कोऽपि सर्वथा ॥ भागानह यतः प्रोक्तं सर्वैनीतिविशारदैः ॥ १४२ ॥ धारणार्थमलंकारो भर्ना दत्तो न केनचित् ॥ ग्राह्यः पतिमृतौ सोऽपि व्रजेत्स्त्रीधनतां यतः ॥ १४३ ॥
ઉપર બતાવેલા પાંચ પ્રકારનું “સ્ત્રી ધન” સર્વથા પ્રકારે કઈ પણ લઈ શકે નહિ. કારણ કે સઘળા નીતિશાસ્ત્રકારોએ તે ધન ભાગાનહ એટલે વેંચવાને યોગ્ય ગણ્યું નથી. કેઈક પતિએ પોતાની
