________________
(૧૨)
રમાંથી કાઢી મૂકે. ના જ પાપુરમરિરાજ ધામ હિંદી સિનુગ્રા ચારા ત્યિક કઈ પુરૂષ વડિલેપાર્જિત ધન પત્ની, પુત્ર તથા ભાઈઓની સંમતિ લીધા સીવાય કેને આપી દેવાને સમર્થ થાય કિંવા ન થાય તે કહે છે –
पैतामहं वस्तुजातं दातुं शक्तो न कोऽपि हि ॥ अनापृच्छय निजां पत्नी पुत्रान् भ्रातृगणं च वै ॥२५॥ पितामहाजिते द्रव्ये निबंधे च तथा भुवि ॥ पितुः पुत्रस्य स्वामित्वं स्मृतं साधारणं यतः ॥ १६ ॥
વિડિત પિતાએ પેદા કરેલું ધન પિતાની પત્ની, પુ તથા બ્રા. ગણને પૂછવા સીવાય કોઇને પણ આપી દેવાને હક નથી. પિતા મહે (વડવાઓ) પેદા કરેલા દ્રવ્ય, જાગીર તથા પૃથ્વીમાં પિતાને તથા પુત્રને સમાન હક એટલે સ્વામીપણું કહેલું છે. નવુ વડુત્રોચાર પુત્ર जातोऽस्ति सः एव सर्वपुत्रवतीनां धनस्य स्वामी स्याद्वा नेચાહ છે કે પુરૂષની ઘણી સ્ત્રીઓમાંથી એક સ્ત્રી પુત્ર વાળી હોય તે તે એક પુત્ર સઘળી પુત્ર વગરની સ્ત્રીઓના ધનનો સ્વામી થઈ શકે કે કેમ તે કહે છે – __ जातेनैकेन पुत्रेण पुत्रवत्योऽखिलाः स्त्रियः॥
अन्यतरस्या अपुत्राया मृतौ स तद्धनं हरेत् ॥ ९७ ॥
એક સ્ત્રીને પુત્ર થવાથી તે સઘળી સ્ત્રીઓ પુત્રવાળી ગણાય છે. વગર પુત્રવાળી તે સઘળી સ્ત્રીઓમાંથી જે મરણ પામે તેનું ધન તે પુત્ર લઈ શકે. પ્રજા પુત્ર કુત્રિમ સામનત્યાન
