________________
( ૧૩૮ )
નવુ માતૃલત્વે પુત્રસ્ય ક્રિયાનાધિાર ચાહ માજી વતી હાર તા- પુત્રને કેટલા અધિકાર તે કહે છેઃ—
आत्मजो दत्रिमादिश्व विद्याभ्यासैकतत्परः || માતૃમયુિતઃ શાન્તઃ સત્યવા નિતેન્દ્રિયઃ ॥ ૮૨ | समर्थो व्यसनापेतः कुर्याद्रीतिं कुलागतां ॥ कर्तुं शक्तो विशेषं नो मातुराज्ञां विमुच्य वै ।। ८३ ॥
આરસ અથવા દત્તકાદિ પુત્રએ પોતાના વિદ્યાભ્યાસમાં ખરાખર સાવધાન રહેવું, માતાની ભક્તિ રાખવી, શાન્ત, સત્યવાદી તથા તેન્દ્રિય થવું, પુરૂષાર્થી; અને વ્યસન રહિત થવુ, કુલ પર પરાથી ચાલતી આવેલી દરીતિ પ્રમાણે વર્તવું. માતાની આજ્ઞા શિવાય તેને કઇ પણ વિશેષ કરવાના અધિકાર નથી. ત્રત્ર સમર્થ કૃતિ કાવર્ષાતિનો શૅચસ્તક્ન્તર્વાહમાવેનાસમર્થવાત્ / ઉપલા બ્લેકમ ‘સમર્પ’ એ પ્રકારનુ પદ મૂકયુ છે તેથી કરીને સાળ વર્ષની ઉમર થઇ ગએલા પુત્ર જાણવા. તે કરતાં નીચી ઉમરા બાલક ગણાય છે માટે તે અસમર્થ છે. નનુ નનમીત્તવે પુત્રઃ ક્યવેતામહર્િवस्तूनां दानं विक्रयं वा किं कर्तुं शक्नोतीत्याह भाता दयात છતે પિતા અથવા વડુવાએ સપાદન કરેલી પિતાદિકની વસ્તુઓનું પુત્રદાન । વિક્રય કરી શકે ? તે કહે છે:
पितुर्मातुर्द्वयोः सत्वे पुत्रैः कर्तुं न शक्यते ॥
*
-
पित्रादिवस्तू जातानां सर्वथा दानविक्रये ॥ ८४ ॥ માતા, પિતા બેઉ હયાત હાયતા વડિલોપાર્જિત વસ્તુઓનુ પુત્ર સર્વથા પ્રકારે વેચાણુ કે દાન કરી શકે નહિ નવુ બોલો રાબે
