________________
શ્રી ઉપદેશ સાગર.
एवं कुलीना व्यसना भिभूता,
न नीच कर्माणि समाचरंति ॥ २९ ॥ ભાવાર્થ-જંગલમાં રહેવાર સિંહ ફક્ત મગજ માંસ ખાય છે. કદાપિ તે સે દિવસને ભૂખે હેય પણ તૃણ ખાવાની ઈચ્છા કરેજ નહિ, તેમ ઉત્તમ પુરુષને માથે ગમે તેટલું દુઃખ આવી પડયું હોય તે પણ તેનાથી લેક શિરૂદ્ધ નીચું કામ થઈ શકે નહિં, વળી કહ્યું છે કે, ગોવા-પીવંતિ નઃ સ્વયમેવ નમઃ |
स्वयं न खादंति फलानि वृक्षाः ॥ नादंति सस्यं खल्लु वारि वाहाः ।
ઘરોઘર મરાય સતા વિમતઃ | ૨૦ ભાવાર્થ –નદી પિતાનું પાણી કાંઈ પોતે પતી નથી, છે પિતાના ફળ પિતે ખાતાં નથી, વરસાદ ધાન્ય નીપજાવે છે, પણ તે પિતે ધાન ખાતે નથી, મતલબ કે એ ત્રણેનું કાર્ય પરેપકાર અથે જ છે, વળી કહ્યું છે કે, श्लोक-क्षारं जलं वारि मुचः पिबति,
तदेव कृत्वा मधुरं वमंति। संतस्तथा दुर्जन दुर्वचांसि,
पीत्वाच सूक्तानि समुगिरंति ॥ ३१ ॥ ભાવાર્થ –જેમ સમુદ્રનું ખારૂં જળ પીને આકાશમાં ઉંચે ગયેલી વાદળીઓ વરસાદ રૂપે જગતને મીઠું પાણી આપે છે, તેમ સંત પુરુષો જગતમાં ફરે છે તે દુર્જન માણસનાં દુર્વચને કાન દ્વારા પીને પછી પિતાના મુખાવિંદમાંથી નીકળતી અમૃત રૂપ વાણી પ્રગટ કરે છે. માટે સજજન પુરુષની બલીહારી છે, વળી કહ્યું છે કે,
