Page Text
________________
ઉપદષ્ટાંતવિશદીકરણ/ ગાથા : ૪ ટીકાના કથનમાં પૂજા અંગે જે કથન છે, તે વિધિની વિકલતાવાળી જિનપૂજાને આશ્રયીને છે, વિધિશુદ્ધ પૂજાને આશ્રયીને નથી, તેમાં યુક્તિ બતાવે છે –
અશુદ્ધ દાનાદિના દૃષ્ટાંતથી વિધિશુદ્ધ કરાતી એવી જિનપૂજાનું ગ્રહણ થઈ શકે
નહિ.
આશય એ છે કે, અશુદ્ધ દાનાદિમાં અવિવેક ભળેલો છે અને “વર સૂત્રના ટીકાકારે જિનપૂજાદિ અનુષ્ઠાનના પણ તથાપણાનો ક્ષુલ્લકભવના કારણ માનવાનો, પ્રસંગ બતાવ્યો, ત્યાં અશુદ્ધ દાનાદિને ગ્રહણ કરીને વાત કરેલી છે. આથી જ કહ્યું કે, સ્વલ્પ પાપબંધ અને બહુ નિર્જરાવાળું અશુદ્ધ દાનાદિ અનુષ્ઠાન છે, તેનાથી ક્ષુલ્લકભવની પ્રાપ્તિ થઈ શકે નહિ. અને અશુદ્ધ દાનાદિ અનુષ્ઠાનથી ક્ષુલ્લકભવની પ્રાપ્તિ થાય તેમ માનીએ તો જિનપૂજાદિ અનુષ્ઠાનથી પણ શુલ્લકભવની પ્રાપ્તિ થાય, તેમ માનવાનો પ્રસંગ આવે. તેથી ત્યાં સાધુને અશુદ્ધ દાન આપવાની વાત છે, તેની સાથે વિધિશુદ્ધ જિનપૂજાને સરખાવી શકાય નહિ. માટે અશુદ્ધ પૂજામાં જ અલ્પ પાપબંધ અને બહુ નિર્જરા સ્વીકારી શકાય અને વિધિશુદ્ધ પૂજામાં પૂર્વમાં પ્રસ્તુત ગાથા-૪ માં માવત' થી ‘ાપવાટી સુધી કથન કહ્યું, એ રીતે લેશ પણ કર્મબંધ નથી, તેમ માનવું જોઈએ. અને તે જ વાતને પુષ્ટ કરવા માટે કહે છે –
મહાનિશીથસૂત્રમાં સામાન્યથી જિનપૂજાનું દાનાદિ ચારની સાથે તુલ્ય ફળ બતાવેલ છે. તેથી અશુદ્ધ પૂજામાં અશુદ્ધ દાનાદિની ઉપમા સ્વીકારવી ઉચિત છે શુદ્ધપૂજામાં નહિ.
આશય એ છે કે, કોઈ શ્રાવક શ્રાવકાચારને સારી રીતે પાળતો હોય અને દાનાદિ ચારનું સારી રીતે સેવન કરતો હોય, તો પણ જેમ બારમા અશ્રુત દેવલોકથી આગળ જઈ શકતો નથી, તેમ સારા પ્રકારનો દ્રવ્યસ્તવ કરીને પણ બારમા અશ્રુત દેવલોકથી આગળ જઈ શકાતું નથી, તેમ મહાનિશીથસૂત્રમાં બતાવેલ છે. તેથી એ ફલિત થાય છે કે, સારામાં સારું શ્રાવકપણે પાળે કે સારામાં સારું દ્રવ્યસ્તવ કરે તો ઉત્કૃષ્ટથી અશ્રુત દેવલોકના ફળને પામે છે, આ રીતે મહાનિશીથ સૂત્રનું સામાન્ય કથન છે. તેથી જ્યારે અશુદ્ધ દાનાદિના ફળની સાથે પૂજાનું ગ્રહણ કરવું હોય તો અશુદ્ધ પૂજાનું ગ્રહણ થઈ શકે, પરંતુ શુદ્ધ પૂજાનું ગ્રહણ થઈ શકે નહિ; કેમ કે પૂજાનું ઉત્કૃષ્ટ ફળ દાનાદિ ચારના ઉત્કૃષ્ટ ફળ સાથે યોજેલું છે. તેથી દાનાદિનું ઉત્કૃષ્ટ ફળ તેને જ મળે કે જે શુદ્ધ દાનાદિ ચારે સેવતા હોય, તેથી જિનપૂજા પણ જે ઉત્કૃષ્ટ કરતો હોય તે શુદ્ધ દાનાદિ ચાર તુલ્ય ઉત્કૃષ્ટ ફળને પામે છે. માટે નક્કી થાય છે કે, શ્રાવકના
| SR No. | 022220 |
| Book Title | Kupdrushtant Vishadikaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 172 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |