________________
ર૭૭ શ્રી જિનેશ્વરદેવનું શાસન સર્વ નયાશ્રિત છે. આ શાસનમાં રાગ-દ્વેષાદિના વિકાર શાન્ત થતા હોવાથી સમતારૂપી અમૃતનું આસ્વાદન થાય છે. જૈનશાસનની આ એક વિશિષ્ટતા છે.
હવે સર્વ ને પ્રમાણભૂત ક્યારે ગણાય, તે કહે છે– नाप्रमाणं प्रमाण वा, सर्वमप्यविशेषितम् । विशेषितं प्रमाणं स्या-दिति सर्वनयज्ञता ॥३॥
અર્થ : અવિશેષિત એટલે નિરપેક્ષ સઘળુંય અપ્રમાણ (મિથ્યા) નથી, તેમ પ્રમાણે (સત્ય) પણ નથી. જે જે વિશેષિત (એટલે તે તે અપેક્ષાયુક્ત-સાપેક્ષ) છે, તે પ્રમાણ છે. એ રીતે સર્વ નેનું જાણપણું ઘટે છે.
ભાવાર્થ સ્વ પર સર્વ વચને જે તે વિશેષણ રહિત નિરપેક્ષ હોય તે તે અપ્રમાણિક (મિથ્યા) નથી, તેમ પ્રમાણિક (સત્ય) પણ નથી. જે જે વિશેષણયુક્ત છે તે સત્ય છે. એ રીતે સાપેક્ષ (અનેકાન્ત) દૃષ્ટિથી સર્વ નાનું જાણપણું થાય છે.
જિનવચન પણ નિરપેક્ષ હોય તે તે એકાંતદષ્ટિરૂપ હેવાથી મિથ્યા છે, અને અન્ય દર્શનકારનાં વચને પણ સાપેક્ષ (અનેકાન્ત) દૃષ્ટિથી ગ્રહણ થાય તે તે પ્રમાણભૂત છે.
જિનઆગમનાં પ્રત્યેક વચને સ્થાપદથી યુક્ત અર્થાત્ અનેકાન્તરૂપ છે માટે તે સમ્યક કૃત છે. અન્ય દર્શનનાં
