________________
૨૫. પરિગ્રહત્યાગ અષ્ટક
न परावर्तते राशे - वक्रतां जातु नोज्झति । परिग्रहग्रहः कोऽयं विडम्बितजगत्रयः ॥ १ ॥
અર્થ : કદાપિ જે રાશિને બદલતા નથી, વક્રતાને તજતા નથી અને ત્રણે જગતને વિડંબના કરે છે, તે આ પરિગ્રહરૂપી ગ્રહ કાઈ આશ્ચયકારક છે.
ભાવાર્થ : ન્યાતિશ્ચક્રમાં શનિ-મગળ વગેરે ગ્રહા છે, તે ક્રમશઃ મેષાદ્ધિ રાશિઓમાં સક્રમે છે, એક જ રાશિમાં સ્થિર રહેતા નથી. વળી કેઈ વાર ઊલટી ગતિએ ચાલવારૂપ વક્રી થાય છે તે પુનઃ માગી (સરળગતિવાળા) પણ થાય છે અને તે જીવાને એકાન્ત પીડતા નથી, સુખ પણ આપે છે. આ પરિગ્રહરૂપી ગ્રહ તે એવા વિલક્ષણ છે કે તે સંસારીજીવે રૂપી રાશીમાં સંક્રમેલા કદાપિ અન્ય રાશિને બદલતા નથી. વળી તે જીવની ગતિથી (સ્વભાવથી) વિપરીત ગતિવાળા છે. અર્થાત્ જીવ સમતા ધર્મોવાળેા છે અને પરિગ્રહરૂપી ગ્રહ તેથી વિપરીત મમતા ધર્મવાળા છે. વળી તે ત્રણજગતના સર્વ જીવાને પીડે છે, એમ વિલક્ષણ સ્વભાવવાળા આ પરિગ્રહરૂપી ગ્રહ કોઈ અદ્ભુત છે.
અથવા આ પરિગ્રહ રૂપી ગ્રહ એવે છે કે તે જેને પીડે . તેને જ અન્ય ગ્રહેા પીડે છે, અર્થાત્ અન્ય સ` ગ્રહેાના
